| Plan: | Oosseld en Wijnbergen - 2013 |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | bestemmingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0222.R20B001A-0003 |
De afgelopen jaren hebben zich op het gebied van cultuurhistorie de volgende ontwikkelingen voorgedaan:
Binnen deze kaders is het belang, de wens en zijn de mogelijkheden sterk toegenomen om de aanwezige cultuurhistorische waarden in de gemeente Doetinchem te beschermen. Met de vaststelling van de nota “Doetinchem: Cultuurhistorierijk!” heeft de gemeente het belang van de cultuurhistorie vastgelegd. In het Besluit ruimtelijke ordening is de verplichting vastgelegd dat gemeenten rekening moeten houden met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten waarden.
De cultuurhistorie is in Doetinchem vastgelegd in de nota "Doetinchem, cultuurhistorierijk!" (vastgesteld 3 november 2008) en de Erfgoedverordening gemeente Doetinchem 2011 (vastgesteld 8 december 2011). In het plangebied zijn een aantal monumenten aanwezig, zowel gemeentelijke als rijksmonumenten. Deze worden via de sectorale regelgeving voldoende beschermd. Verdere bescherming in het bestemmingsplan is niet nodig. Om die reden is in het voorliggende bestemmingsplan Oosseld en Wijnbergen 2013 geen aanduiding opgenomen voor monumenten. In plaats daarvan is bij de gemeente altijd een actuele monumentenlijst voorhanden.
Daarnaast is onderzoek gedaan of in het plangebied onbeschermde panden aanwezig zijn, die cultuurhistorisch waardevol zijn. Het plangebied Oosseld is beschreven in het rapport 'Cultuurhistorische Verkenning woonwijken Doetinchem (1940 - en 1945)'. Uit het rapport blijkt dat er in het plangebied geen panden zijn waarvoor in het bestemmingsplan de aanduiding 'cultuurhistorische waarde' moet worden opgenomen. Voor het plangebied Wijnbergen zijn de cultuurhistorische waarden uiteengezet (in tekst en op de waardenkaart) in het rapport 'Wijnbergen: quickscan cultuurhistorische waarden'. Het betreffen de volgende adressen waarbij het gaat om het hoofdgebouw en/of het bijgebouw:
Aan de aanduiding 'cultuurhistorische waarde' wordt een sloopvergunningstelsel gekoppeld. Dit houdt in dat zonder vergunning van de gemeente geen sloopwerkzaamheden mogen plaatsvinden. De voornaamste doelen van de sloopvergunning zijn bescherming tegen ernstige aantasting en voorkomen van sloop van de cultuurhistorisch waardevolle panden.
Een sloopvergunning is geen sloopverbod. Er kunnen redenen zijn dat er toch tot geheel of gedeeltelijk sloop moet worden overgegaan. In dat geval moet die eventuele sloop in goede orde gebeuren met behoud van de cultuurhistorische waarden. De commissie Welstand en Monumenten of vergelijkbaar orgaan zal bij een aanvraag om een sloopvergunning eerst nagaan of de gewenste aanpassing aan het pand geen afbreuk doet aan de cultuurhistorische waarde.
Als de aanduiding geldt voor vrijstaande bijbehorende bouwwerken, dan is ruimer gebruik mogelijk. De regeling voor ander gebruik (o.a. bedrijf/beroep aan huis) die normaal alleen voor aangebouwde bijbehorende bouwwerken bij woningen geldt, is hier ook toegestaan in vrijstaande bijbehorende bouwwerken. Voor woningen zelf die de aanduiding 'cultuurhistorische waarde' hebben, is het mogelijk een andere bouwaanduiding te krijgen. Dit wil zeggen dat een woning bijvoorbeeld van een vrijstaand, mogelijk een twee aaneengebouwde woning wordt. De genoemde ruimere mogelijkheden zijn alleen mogelijk als duidelijk vaststaat dat dit bijdraagt aan het behoud van het cultuurhistorisch waardevolle pand.
Voor de adressen waar de waarde ook in het ensemble zit, geldt deze regeling voor gebouwen ook. Maar voor deze gevallen wordt een specifieke regeling getroffen voor behoud van het ensemble. Deze regeling houdt in dat voor elk ensemble maatwerk wordt geleverd voor situeringsmogelijkheden van bijgebouwen. Deze situeringsmogelijkheden bij de ensembles kunnen afwijken van de situeringsmogelijkheden voor bijgebouwen bij andere gebouwen/erven. Deze afweging is gebaseerd op het zicht/de beleving vanuit de openbare ruimte.
De gemeente wil voorkomen dat een te ruime aanwijzings- en beschermingregime het enthousiasme bij eigenaren om de cultuurhistorische waarden van hun pand te koesteren zal doen afnemen. Met bovengenoemde beschermingsregime en regeling is de gemeente van mening dat de cultuurhistorische waarden in het bestemmingsplan voldoende worden beschermd.
Archeologische waarden zijn sporen en vondsten die door mensen(werk) in het verleden in de grond zijn achtergebleven. Bijvoorbeeld potscherven, resten van voedselbereiding, graven, maar ook verkleuringen in de grond waaraan te zien is dat er vroeger een huis heeft gestaan of een sloot heeft gelopen. Een verzamelterm is 'archeologische waarden'. Alle archeologische waarden bij elkaar noemen we het 'bodemarchief'.
Het archeologiebeleid van de gemeente Doetinchem is er op gericht om het bodemarchief zoveel mogelijk te ontzien. Indien dat niet mogelijk is, wordt voorafgaande aan de bodemverstoring archeologisch onderzoek verricht. De wijze van onderzoek wordt bepaald op basis van de vast te stellen archeologische waarden en de aard en omvang van de bodemingrepen. De archeologische (in bredere zin: cultuurhistorische) kennis die hierbij wordt vergaard, levert informatie op die ook als inspiratiebron kan dienen voor het ontwerp van een gebouw of bij het inrichten van de openbare ruimte. Zo kan het 'verhaal van de plek' ook door toekomstige generaties nog worden gelezen. Dit laatste is in het deelgebied Wijnbergen ook voorzien. De gevonden resten van een laatmiddeleeuwse toltoren zullen worden gevisualiseerd.
Het zal duidelijk zijn dat een betere bescherming van het bodemarchief en vooral ook het tijdig meewegen van de archeologische belangen vraagt om een zo goed mogelijk inzicht in de verwachte ligging, verspreiding en aard van het bodemarchief. Om deze reden heeft de gemeente Doetinchem (mede als uitvoering van de nota cultuurhistorie) een archeologische beleidskaart laten opstellen waarop de archeologische vindplaatsen en verwachtingszones zijn aangegeven. Afhankelijk van de (verwachtings)waarde in een (deel)gebied zal het beschermingsregime meer of minder streng zijn.
De archeologische beleidskaart is inmiddels vastgesteld door de gemeenteraad op 18 november 2010 en opgenomen bij de erfgoedverordening. De erfgoedverordening is toetsingskader voor het verlenen van omgevingsvergunningen in deze archeologisch waardevolle gebieden.
Het raamwerk voor het de bescherming van archeologische waarden in dit plan sluit al aan op het nieuwe beleid, dat regionaal is opgesteld. Dit beleid is verwoord in de nota 'Archeologie met beleid. Afwegingskader voor archeologiebeleid in de Regio Achterhoek' (definitief juli 2012; vaststelling verwacht eerste kwartaal 2013). Dit beleid geeft een verlichting van de ondergrenzen voor archeologisch onderzoek. De gebieden zoals deze in de archeologische beleidskaarten onderscheiden zijn, veranderen hier niet door. Wel zijn er nu in de basis vijf verschillende niveaus van bescherming. Deze komen terug in de tabel.
De volgende archeologische gebieden, zoals opgenomen op de archeologische beleidskaart, komen in het plangebied voor. Hierbij is gelijk de wijze van verwerking in het voorliggende bestemmingsplan aangegeven:
| uitgangspunten archeologiebeleid | dubbelbestemming | |
| Archeologisch waardevolle gebieden (AWG) | ||
| AWG categorie 2 (archeologische monumenten) |
bij bodemingrepen dieper dan 30 cm –Mv vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek | Waarde - Archeologie |
| AWG categorie 3 (bekende archeologische vindplaats met rondom attentiezone van 50 m), locaties: 33 (nabij spoorlijn en rijksweg), 35 en 41 (Asterstraat e.o), 51, (Oude Terborgseweg nabij rijksweg), 56 (Oude Terborgseweg 202), 99 en 100 (centrumgebied Oosseld), 79 en 39 (Kapperskolk e.o.), 40 (nabij rotonde Europeweg en Vancouverstraat), 36, 38, 77, 82 en 109 (nabij Oude Doetinchemseweg). |
bij bodemingrepen dieper dan 30 cm –Mv en bij plangebieden groter dan 100 m² vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek | Waarde die op basis van omliggende categorieën gegeven wordt op grond rond deze categorie; krijgt in dit plan geen dubbelbestemming op basis van deze categorie omdat de vindplaatsen voornamelijk te maken hebben met het reeds uitgevoerde archeologische onderzoek. |
| Archeologische waardevol verwachtingsgebieden (AWV) | ||
| AWV categorie 5 (hoog + afgedekt) | bij bodemingrepen dieper dan 40 cm – Mv en bij plangebieden groter dan 250 m2 vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek | Waarde - Archeologische verwachting 1 |
| AWV categorie 6 (hoog) | bij bodemingrepen dieper dan 30 cm – Mv en bij plangebieden groter dan 250 m² vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek | Waarde - Archeologische verwachting 2 |
| AWV categorie 7 (middelmatig) | bij bodemingrepen dieper dan 30 cm – Mv en bij plangebieden groter dan 1000 m² vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek | Waarde - Archeologische verwachting 3 |
| AWV categorie 8 (laag) | bij bodemingrepen dieper dan 30 cm – Mv en bij plangebieden groter dan 5000 m² vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek | Waarde - Archeologische verwachting 4 |
| Bodemverstoringen | ||
| boven- en ondergrond afgegraven; locatie 24 (Oude Terborgseweg, voormalig Aral benzinestation) en locatie 31 (Oude Terbogseweg 215, BP Nederland VOF) op de archeologische beleidskaart | n.v.t. | geen dubbelbestemming nodig |
| vergraven, locatie: kavel tussen spoor en Asterstraat | n.v.t. | dubbelbestemming baseren op AWG- of AWV-categorie |
| Onderzoeksmeldingen | ||
| vervolgonderzoek of behoud aanbevolen voor het hele plangebied, locaties: 12084 (zuidkant Oosseld), 7387 en 14773 (Oude Doetinchemseweg, centraal in woongebied Wijnbergen), |
n.v.t. | dubbelbestemming baseren op AWG- of AWV-categorie |
| vervolgonderzoek of behoud aanbevolen voor een deel van het plangebied, locaties: 25366 (centrumgebied Oosseld) 12516 (zuidkant Oosseld), 9980 (zuidkant Oosseld), 7386 (zuidkant Wijnbergen), |
n.v.t. | dubbelbestemming baseren op AWG- of AWV-categorie |
| geen vervolgonderzoek of behoud aanbevolen, locaties: 12410 (zuidkant Oosseld), 3058 en 10704 (oostzijde Wijnbergen) |
n.v.t. | geen dubbelbestemming nodig |
| definitief onderzoek afgerond, locaties: 10402, 10475 en 16783 (Oude Doetinchemseweg, centraal in woongebied Wijnbergen). |
n.v.t. | geen dubbelbestemming nodig |
Voor gebieden waar geen archeologische bescherming via het bestemmingsplan gaat gelden, moet te allen tijde rekening te worden gehouden met de wettelijke meldingsplicht (ex artikel 53 Monumentenwet 1988) bij toevalsvondsten.