De regio Achterhoek is bezig met de ontwikkeling van toekomstbestendige huisvesting voor dak- en thuisloze mensen. Een belangrijke stap hierin is het in beeld brengen van het aantal dak- en thuisloze mensen en de achterliggende problematiek van dak- en thuisloosheid. Bureau HHM uit Enschede voerde dit onderzoek uit. Aan het onderzoek werkten 23 organisaties mee, waaronder de acht Achterhoekse gemeenten, zorgorganisaties en maatschappelijke organisaties.

Het bureau telde hoeveel mensen verblijven in een woning met dreigende huisuitzetting, bij familie, vrienden of kennissen, in een niet-conventionele ruimte, in een instelling, in een opvang voor thuislozen of tijdelijk verblijf, in de (nood)opvang of in de openbare ruimte. Het onderzoeksbureau komt bij deze brede telling op een totaal aantal van 264 personen die dak- of thuisloos zijn of het risico lopen dit te worden, plus 159 briefadressen1. Dit aantal komt overeen met tellingen in andere regio’s van ons land volgens deze systematiek. Voor 111 mensen heeft Doetinchem als centrumgemeente een wettelijke verantwoordelijkheid vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning, namelijk de categorie mensen die in de openbare ruimte verblijven, mensen in de (nood)opvang of crisisopvang en mensen die vanuit Wmo of Jeugdzorg uitstromen uit Beschermd Wonen.

Het bureau onderzocht niet alleen het aantal dak- en thuisloze mensen. Er werd ook gekeken naar de leefsituatie en het profiel. Dit bleek heel divers: de dakloze bestaat niet. Het gaat om mensen in alle levensfasen, van jongvolwassenen tot ouderen. Ruim een derde is vrouw en bijna een kwart is jonger dan 27 jaar. Er zijn vaak meerdere redenen waarom iemand dakloos wordt. Financiële redenen, relatieproblemen en/of conflicten in de familie staan bovenaan, gevolgd door psychische problemen. De meeste mensen verblijven in Doetinchem. Doetinchem is centrumgemeente voor de maatschappelijke opvang en beschikt over de meeste opvangvoorzieningen.

Wethouder Patrick Moors (Maatschappelijke opvang): “Deze resultaten zijn erg belangrijk voor de ontwikkeling van toekomstbestendige huisvesting. We hebben nu een zo compleet mogelijk beeld waarmee we samen met de andere gemeenten verder kunnen werken. Ik ben dankbaar dat zoveel betrokken organisaties hebben bijgedragen aan dit onderzoek. Zij blijven betrokken om voor deze groep mensen passende oplossingen in onze regio te bieden.”

Eén van de eerste regio’s in Nederland met deze onderzoeksmethode

Bureau HHM onderzoekt volgens de methode “ETHOS Light”. Deze methode wordt in Europa gezien als de best onderbouwde manier om dakloosheid te meten. De definitie van dak- en thuisloosheid is breder en heeft zeven categorieën mensen:

  1. In de openbare ruimte, die leven ‘op straat’.
  2. In de (korte termijn) noodopvang, zoals de nachtopvang
  3. In (tijdelijke) opvang voor thuislozen, zoals in crisiswoningen.
  4. In een instelling, maar die moeten verlaten.
  5. In een niet-conventionele ruimte, zoals caravan, auto, etc.
  6. Bij familie, vrienden of kennissen.
  7. In een woning met dreigende huisuitzetting

De Achterhoek is één van de eerste regio’s in Nederland die met deze onderzoeksmethode heeft gewerkt. In 2023 is dit type onderzoek voor het eerst in Nederland uitgevoerd. Voor de Achterhoek volgt nog aanvullend onderzoek, vooral naar de groep mensen die een briefadres heeft of die bij familie, vrienden, kennissen of in een andere ruimte verblijft. Dit om in beeld te krijgen in hoeverre deze groep een zorg- of ondersteuningsvraag heeft.

1 Een briefadres is het adres van iemand met wie afgesproken is dat deze de post voor iemand ontvangt en doorgeeft, om schriftelijk bereikbaar te blijven voor de gemeente en andere overheidsinstanties. Een briefadres krijgt iemand bijvoorbeeld als er (nog) geen vast woonadres is, of in bepaalde bijzondere omstandigheden zoals het verblijf in een zorginstelling.