Doetinchem herdenkt en viert

Van 19 maart tot en met 5 mei wordt op verschillende momenten intensief stilgestaan bij de Tweede Wereldoorlog. De nadruk ligt daarbij op de laatste weken voor de bevrijding van Doetinchem.

Nederland is op 4 mei twee minuten stil. We herdenken alle burgers en militairen die sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog in oorlogssituaties en vredesoperaties zijn omgekomen. In Doetinchem, Gaanderen en Wehl staan we stil tijdens de herdenkingsbijeenkomsten. Het programma leest u hieronder.

Doetinchem

Om 15.00 uur legt (een deel van) het college van burgemeester en wethouders een krans op de Joodse begraafplaats aan de Borneostraat.

Om 18.45 uur begint de herdenkingsbijeenkomst in de Catharinakerk. Loco-burgemeester Ingrid Lambregts, kinderburgemeester Sophie Wissing en Veerle Kapelle houden een toespraak en er is muziek van de Drum en Showfanfare DES en het koor Switch. Vanaf de Catharinakerk vertrekt de stille tocht langs het Joods monument in de Boliestraat naar het Mark Tennantplantsoen. Vanaf 20.30 uur is er koffie en thee in de Catharinakerk, met aansluitend een concert van het Kartuli Ansambli. Wethouders Robbert Hummelink en Henk Bulten en gemeentesecretaris Gerben Karssenberg zijn ook aanwezig bij de herdenking in Doetinchem.

Wehl

Vanaf 18.45 uur openen de deuren van het Koningin Beatrixcentrum. De herdenking start om 19.00 uur met een herdenkingswoord van burgemeester Mark Boumans. Wethouder Rens Steintjes is ook aanwezig. Hierna hoort u verschillende toespraken en muziek. Om 19.50 vertrekt de stille tocht naar het oorlogsmonument. Na de kranslegging is het om 20.00 uur twee minuten stil.

Gaanderen

Om 18.45 start de herdenkingsdienst in sporthal de Pol. Na het welkomstwoord van het Oranje Comité Gaanderen zijn er bijdragen van het Koor Liberate en scholieren. Ook is er een toespraak van wethouder Jorik Huizinga. Wethouder Patrick Moors is ook aanwezig. Om 19.30 uur vertrekt de stille tocht naar het oorlogsmonument. Hier zijn ook de krans- en bloemlegging en de twee minuten stilte.

Subsidie vrijheid

Wilt u een activiteit of project organiseren rond het thema Vrijheid? Tot 31 december 2023 kunt u hiervoor subsidie aan te vragen bij de provincie Gelderland.

Vrijheid is de komende jaren het thema in Gelderland

Provincie Gelderland wil daarom ideeën ondersteunen om de naoorlogse generatie bewust te maken van hoe wij met elkaar samenleven in vrijheid. En van de onschatbare waarde van vrijheid. Samen met andere Achterhoekse gemeenten en Duitse grensgemeenten doet gemeente Doetinchem mee met ‘Vrijheid Achterhoek’.

Het programma ‘Vrijheid Achterhoek’ heeft vier onderdelen

Heeft u een leuk idee of project dat aanhaakt op minimaal één van de vier onderdelen? Dan komt u mogelijk in aanmerking voor de subsidie.

Vrijheidsmaaltijden: ontmoetingen rondom het thema vrijheid
Vrijheidsroutes: het maken, verbinden of actualiseren van (nieuwe) routes of verbindingen
Verbindend licht: alle gemeenten aan beide kanten van de grens werken samen
Ode aan de vrijheid: de rol van kunst en cultuur.

Kijk voor de voorwaarden op www.gelderland.nl/subisdies/vrijheid(externe link)

Wilt u een subsidie aanvragen? Kijk dan eerst of uw idee voldoet aan de voorwaarden hieronder. Op de website van provincie Gelderland staan nog extra voorwaarden.

Het idee sluit aan bij ten minste één van de vier onderdelen van het regioprogramma
Het idee zorgt ervoor dat mensen (uit de naoorlogse generatie) stilstaan bij hoe belangrijk en waardevol vrijheid is.
Het idee is niet alleen voor de gemeente Doetinchem, maar voor de hele Achterhoek.
Het idee stimuleert ontmoeting, beleving en zelf doen rond het thema vrijheid.

Vraag de subsidie vóór 31 december 2023 aan (op = op)

Provincie Gelderland kan in 2023 in totaal € 150.000,- aan subsidie geven. Wilt u een subsidie aanvragen voor uw regioproject? Dan moet de begroting minimaal € 30.000,- zijn. De subsidie dekt maximaal 50% van de kosten met een minimum van € 15.000,-. De activiteiten vanuit het regioprogramma mogen doorlopen tot en met 2024.

Bevrijdingsvuurestafette op 5 mei

Sporters uit heel Nederland halen het bevrijdingsvuur op in Wageningen, de stad van de bevrijding. In de vroege ochtend brengt een Doetinchemse estafette loopgroep het bevrijdingsvuur naar onze stad.

Sluit aan bij de hardlooproute van Fort Garry Horse naar het Mark Tennantplantsoen

Ook als u niet meeloopt vanaf Wageningen kunt u het laatste stuk uw steun betuigen. Wethouders Robbert Hummelink, Jorik Huizinga en Patrick Moors sluiten het laatste stuk van de hardlooproute aan. Wilt u ook meedoen? Zorg dat u op 5 mei om 8.30 uur bij Fort Garry Horse bent. Om ongeveer 9.15 uur komt de hardloopgroep met het bevrijdingsvuur aan in het Mark Tennantplantsoen.

Veel herinneringen aan de bevrijding in De Hoop

Op 1 en 2 april 1945 bevrijdden Canadezen (van Fort Garry Horse) Doetinchem. Een tank die de Canadezen toen gebruikten staat nog steeds in het Canadapark in De Hoop. Ook hebben alle straten in De Hoop een Canadese naam.

Bombardementen

De stad werd op 19 maart 1945 om tien over half negen 's morgens getroffen door een eerste bombardement door Britse vliegtuigen. Vermoed wordt dat de geallieerden het op een Duits reparatiedepot of een verbindingscentrum gemunt hadden. Een deel van de dodelijke lading kwam echter terecht in de Waterstraat en verwoestte zo een deel van de binnenstad.

Twee dagen later, op 21 maart, om vijf voor vijf 's middags, was het wederom raak. Opnieuw troffen geallieerde bommen de Doetinchemse binnenstad. De Catharinakerk vatte vlam en de toren stortte in. Ook vielen er bommen op de hoek van de Terborgseweg en de Wilhelminastraat. Het noodhospitaal dat in een kweekschool was ingericht werd getroffen en ook de brandweerkazerne werd verwoest, waardoor de vlammen in de brandende binnenstad vrij spel kregen.

Weer twee dagen later, op vrijdag 23 maart, 's avonds om half acht, vielen er opnieuw geallieerde bommen, ditmaal in de Grutstraat en op de loodsen en werkplaatsen van de Gelderse Tram Wegen.

In totaal vielen er alleen al door deze bombardementen meer dan 140 dodelijke slachtoffers. De binnenstad lag in puin.

Kerkklokken luiden

Op deze momenten, 19 maart om 8.40 uur, 21 maart om 16.55 uur en 23 maart om 19.30 uur, luiden alle kerkklokken ter nagedachtenis aan de slachtoffers.

Bombardementen Doetinchem — Foto uit collectie Jan Massink, vrijgegeven door Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers

Stichting Doetinchem Herdenkt

In maart 2018 is de Stichting Doetinchem Herdenkt (SDH) opgericht. Doel van de stichting is om in de gemeente Doetinchem de herinnering van de Tweede Wereldoorlog levend te houden. SDH wil dat onder meer bereiken door verhalen vast te leggen en door te geven aan toekomstige generaties.

Tevens organiseert SDH herdenkingen en activiteiten al dan niet in samenwerking met gemeente of andere organisaties. SDH is bijvoorbeeld vertegenwoordigd in het Comité Doetinchem Herdenkt & Viert.

Meer weten? Ga naar www.doetinchemherdenkt.nl(externe link) of neem contact op met de stichting via [email protected].

Comité Doetinchem herdenkt en viert

Het comité is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties en particuliere initiatieven die tot doel hebben de herinnering aan de strijd voor onze vrijheid en de offers die daarvoor gebracht zijn levend te houden.

Doetinchem, Gaanderen en Wehl zijn in de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen. Vooral de bombardementen op 19, 21 en 23 maart 1945 op Doetinchem hebben diepe wonden geslagen: er vielen talloze slachtoffers en een groot deel van de stad lag in puin.

Eerder, op 26 maart 1943 loste een Britse neerstortende bommenwerper al haar dodelijke lading op Gaanderen. Hierbij vielen elf dodelijke slachtoffers. Ook twee piloten kwamen om.

Bevrijding

Na vijf jaar strijd en bezetting werd Doetinchem op 2 april 1945 bevrijd. Het zou tot mei 1945 duren voor heel Nederland werd bevrijd. Jaarlijks herdenken we in ons land op 4 mei de slachtoffers, op 5 mei vieren we de bevrijding.

Naast deze nationale herdenking en viering staan we in Doetinchem ook op die andere in ons collectieve geheugen opgeslagen data stil, bij de gebeurtenissen in die Tweede Wereldoorlog. We herdenken de slachtoffers en vieren de vrijheid. Niet alleen nationaal, maar ook lokaal.

Het ‘Comité Doetinchem herdenkt en viert’ zorgt voor onderlinge afstemming van alle verschillende initiatieven en komt jaarlijks met één gezamenlijk programma. Hiervoor brengt het comité een gezamenlijke programmagids uit, maakt dit zichtbaar op een gezamenlijke ´Doetinchem herdenkt en viert´ – pagina op internet en zorgt voor één gezamenlijk handzaam overzicht richting pers.

De woordvoering over de verschillende programmaonderdelen blijft bij de initiatiefnemers van die onderdelen.