Dichteren - 2012

3.1.1 Algemeen

In het plangebied van Dichteren - 2012 zijn voor de bouwgeschiedenis twee gebieden te onderscheiden:

• 1. de oude kern van Dichteren met het open (agrarische) gebied in de nabijheid;
• 2. de nieuwe woonwijk Dichteren met de voorzieningen die erbij horen.
  

De twee onderscheiden gebieden in kaart.

3.1.2 Oude kern Dichteren en open gebieden

De oude kern Dichteren is een buurtschap die zich gevormd heeft rondom een driesprong van wegen. De bebouwing is vooral ontstaan door vestiging van aan de agrarische omgeving verwante bedrijvigheid en voorzieningen voor de bewoners, zoals een molen, een bakkerij (waarin zich later een rijwielhandel vestigde), een smederij en een buurtcafé. De molen en het buurtcafé zijn er nog steeds en in het pand van de bakkerij zit nu een dierenkliniek. De bebouwing van de smederij is ook nog aanwezig. Deze is niet meer als zodanig in gebruik, maar als kantoorruimte. Ook zit tegen de oude kern aan een groot tuincentrum.

De Auroramolen

Oude smederij in de kern Dichteren

Dierenkliniek en het Proathuus in de kern Dichteren

Tuincentrum aan de Auroraweg

Eén van de uitgangspunten die ten grondslag lagen aan de ontwikkeling van het nieuwe woongebied Dichteren, was de instandhouding van de meest kenmerkende gegevens uit het toenmalige bestaande landschap, waaronder het patroon van bestaande landweggetjes en de kern Dichteren, waarbij de molen het sterkst opvalt. Omwille van de herkenbaarheid van de kern Dichteren is bij de ontwikkeling van het nieuwe woongebied rondom de kern een open ruimte in stand gehouden, die zoveel mogelijk gevrijwaard moet blijven van nieuwe bebouwing. Tussen de kern en de nieuwe wijk is deze open ruimte ingevuld met een sportcomplex. Wel is direct ten noorden en direct ten zuiden van de kern in beperkte mate woningbouw aan de kern toegevoegd die bijdraagt aan de ruimtelijke herkenbaarheid daarvan. Verdere verdichting van de bebouwing in de oude kern en langs de linten is niet meer gewenst.

De Bosstraat, nu als fietspad in de nieuwbouwwijk

Sportterrein VIOD, het hoofdveld met de gebouwde voorziening erbij

Verder is nabij de oude kern ook nog een redelijk groot gebied aanwezig waar, ook na de ontwikkeling van de woonwijk Dichteren, het oorspronkelijke (agrarische) gebruik in stand is gebleven. Dit is ook in kleine gebieden aan de zuidzijde en aan de noordwestzijde van het plangebied het geval. In het gebied ten noordoosten van de oude kern is een deel van de grond in gebruik als volkstuin.

De Wijnbergse loopgraaf nabij de Wielstraat

Langs de Europaweg, in het open gebied, is een tankstation gesitueerd. Dit tankstation, met LPG, is een bovenwijkse voorziening.

Tankstation aan de Europaweg

3.1.3 Nieuwbouwwijk Dichteren

In het Structuurplan uit 1986 is de Dichteren voor het eerst op de kaart gezet voor ontwikkeling van woningbouw. Sindsdien zijn de voorbereidingen daarvoor gaan lopen, met als vervolgstap het bestemmingsplan Dichteren dat in 1993 door de gemeenteraad is vastgesteld en in 1996 na een uitspraak van de Raad van State onherroepelijk is geworden. Het bestemmingsplan ging vergezeld van een beeldkwaliteitplan. Daarin is in grote lijnen weergegeven welk ruimtelijk beeld voor de wijk Dichteren wordt nagesteefd. Het beeldkwaliteitplan vormde een leidraad voor de verkaveling, voor de vormgeving van de bebouwing en voor de inrichting van de openbare ruimte.

De nieuwe wijk wordt gekenmerkt door vier buurten, elk met een eigen identiteit. Deze vier buurten zijn op basis van de in het beeldkwaliteitplan aangegeven typering ontwikkeld en hebben grofweg de volgende naamgeving en kenmerken meegekregen:

• Het Stadskwartier: een formeel opgezette buurt met een stenig karakter en een overwegend rechthoekig verkavelingsbeeld.
  
• De Romantische Buurt: minder streng opgezet dan het Stadskwartier, licht gebogen straten en een verkaveling die doet denken aan de Engelse landschapsstijl.
  
• Het Landelijk Wonen; een landelijk dorpse sfeer, met daarbinnen de nodige afwisseling in de bebouwing, en een informele inrichting van de openbare ruimte.
  
• De Kleurrijke Buurt: een eigentijdse onorthodoxe architectuur en een specifieke veelkleurige kleurstelling.
  

In 1994, een klein gedeelte van het plan gebied was toen al nader uitgewerkt, is op basis van het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitplan het basisplan Dichteren gemaakt. Dit basisplan was een grove proefverkaveling die globaal inzicht gaf in hoe de wijk in zijn geheel eruit zou kunnen gaan zien. Deze voorbeeldverkaveling betrof nog geen eindplaatje. Wel vormde het een leidraad bij de verschillende verdere uitwerkingen, waarin elk onderdeel wel definitief zijn vorm en plek kreeg.

Basisplan Dichteren uit 1994

Centraal in het nieuwe woongebied zijn een aantal wijkvoorzieningen gerealiseerd zoals een buurtsupermarkt, medische voorzieningen en schoollocatie voor basisonderwijs. De buurt supermarkt is geïntegreerd in een woonzorgcomplex met huisvesting voor senioren. Vlakbij het centrum ligt de buitensportvoorziening voor voetbalvereniging VIOD, gecombineerd met kinderdagopvang, tussen de oude kern Dichteren en de nieuwe wijk.

Supermarkt op het Willy Brandtplein

Medisch centrum op het Willy Brandtplein

Woon-zorgvoorziening op het Willy Brandtplein

Groene wig

De Groene wig is de belangrijkste groene ruimte in de woonwijk. Door de centrale, langgerekte ligging snijdt het de hele wijk in twee delen. Tegelijkertijd vormt het de verbinding tussen de woonwijk en het open landschap aan de westzijde daarvan. In de ene richting een doorkijk op de oude kern Dichteren met de molen en in de andere richting een doorkijk naar het buitengebied richting het Montferland.

Door zijn lengte komt de Groene wig ook in aanraking met diverse delen van de wijk. Het zicht op de Auroramolen in de oude kern van Dichteren vormt een belangrijk oreëntatiepunt en is een uitgangspunt bij de uiteindelijke inrichting van het parkgebied.

De Groene wig valt te verdelen in vier deelgebieden met ieder een eigen functie en betrokkenheid:

• natuur;
• beeldend landschap;
• spelen;
• sport.

Deze zones zijn van west naar oost gezien aanwezig. Het deelgebied 'natuur' ligt niet in het plangebied van dit bestemmingsplan, maar ten oosten ervan. 'Beeldend landschap' ligt tussen de De Gasperilaan en de Bosstraat. De uitvoering van de definitieve inrichting van dit gebied vindt binnenkort plaats. Het 'spelen' concentreert zich tussen de Bosstraat en de Sicco Mansholtweg en 'sport' is gelegen tussen de Sicco Mansholtweg en de oude kern van Dichteren.

De groene wig gezien vanaf het Willy Brandtplein

Verkeersontsluiting

De hoofdontsluiting van het woongebied vindt voor gemotoriseerd verkeer plaats in de richting van de Europaweg. Aan de noordzijde van de wijk is nog wel een verbinding naar de wijk De Huet, maar de verkeerstructuur in Dichteren is zodanig dat sluipverkeer tussen De Huet en de Europaweg, respectievelijk de autosnelweg A18, zoveel mogelijk wordt voorkomen. De vanouds aanwezige landwegen in Dichteren zijn zoveel mogelijk gehandhaafd en hebben vooral een functie voor langzaam verkeer gekregen.