Brandweerkazerne - 2012

2.2.1 Stedenbouwkundige uitgangspunten

Onder meer door de nabijheid van de Europaweg is een locatie in Sportpark Zuid bij uitstek geschikt bevonden voor de herhuisvesting van de brandweer. Voor de ontwerpopgave van de bebouwing en de inrichting van de buitenruimte zijn een aantal richtlijnen aangegeven die in stedenbouwkundige en architectonische zin een leidraad en toetsingskader vormen. Hierbij is gelet op:

• de betekenis van de Europaweg als belangrijke entree van Doetinchem;
• de enigszins prominente ligging van de locatie;
• de omvang van de bouwopgave.

Omgevingsfactoren

Hoewel gescheiden van de weg door een groensingel van bomen en onderbegroeiing met een ecologische waarde, blijft zichtbaarheid en beleving van de Europaweg een hoofdthema. Temeer omdat een relatief groot deel van het jaar de groensingel door bladverlies vrij transparant is en doorzichten biedt op de locatie. Bovendien wordt de locatie voor de brandweerkazerne aangesloten op de Europaweg bij de kruising met de Varkensweide. Deze aansluiting zal ook een nieuwe ontsluiting vormen voor een deel van het Sportpark Zuid. Al met al biedt dit de brandweerkazerne de kans zich te presenteren op een in ruimtelijk opzicht waardevolle plek aan een van de hoofdwegen in Doetinchem en aan de entree naar een gebied met een publieksgerichte functie. Daarnaast, maar niet in de laatste plaats, zijn ook de ecologische- en recreatieve functie van het sportpark belangrijke thema's bij de inrichting van de locatie.

Opzet richtlijnen

De onderhavige richtlijnen voor de terrein-inrichting en de bebouwing moeten in samenhang worden gezien met onderstaande schets waarop ook een deel van de uitgangspunten schematisch is weergegeven.

Schets stedenbouwkundige uitgangspunten

In de stedenbouwkundig/landschappelijke uitgangspunten is aansluiting gezocht bij het ecologisch protocol voor Sportpark-Zuid, deelgebied brandweerkazerne (Staring Advies, februari 2010, bijlage 2). Zie meer hierover in paragraaf 4.8. De in het protocol opgenomen aanbevelingen maken onderdeel uit van de richtlijnen.

Hoofdaspecten

Van evident belang is onder meer het benadrukken van de eigen identiteit van de brandweerkazerne. Een eigentijdse architectuur is daarbij uitgangspunt. Dit kan vanuit meerdere concepten worden bereikt. Er wordt dan ook niet uitgegaan van het bestaan van slechts één doelmatig concept. Wel moet voor alle zijden en onderdelen van de bebouwing hetzelfde architectonische concept worden gekozen. Aangezien de Europaweg als gevolg van de verkeersfunctie wordt gekenmerkt door veel dynamiek, is het bovendien gewenst om, aansluitend bij de groene parkachtige omgeving, naar zoveel mogelijk rust en ingetogenheid te zoeken in de inrichting van de locatie en in de bebouwing van de nieuwe brandweerkazerne. Algemeen uitgangspunt is dan ook zo min mogelijk complexiteit in zowel de terreinindeling als in de verschijningsvorm van het gebouw. In stedenbouwkundige en architectonische zin kunnen daarbij een aantal nadere (op het voorgaande gerichte) vertrekpunten worden ingezet.

Stedenbouwkundige/landschappelijke inpassing

Het gebouw dient zijn kwaliteit mede te ontlenen aan het feit dat het als een autonoom object in een parkachtige omgeving komt te staan op enige afstand tot de openbare wegen (de Europaweg en de nieuwe ontsluiting van het sportpark).

De bebouwing wordt, op enige afstand tot de terreingrens, opgezet vanuit de noordoost hoek van de locatie, van waaruit representatieve gevels de richting van de Europaweg en de nieuwe ontsluitingsweg volgen. Het voorterrein (de ruimte tussen bebouwing en terreingrens aan de kant van de openbare wegen) dient vooral als uitrij- en manoeuvreerruimte voor de brandweervoertuigen en voor eventueel parkeren. De hoofdentree(s) van de brandweerkazerne en de publieke functies in het gebouw zijn georiënteerd op de openbare ruimte, i.c. de hoofdtoegang(en) tot het terrein. Het is denkbaar dat er afzonderlijke in-/uitritten worden gemaakt voor enerzijds de brandweervoertuigen en anderzijds bezoekers (respectievelijk naar de stallingsruimten en de parkeervoorzieningen).

Oefenterrein en buitenopslag dienen zoveel mogelijk een plek te krijgen achter de bebouwing buiten het zicht vanaf de openbare weg. De ruimte rondom de bebouwing zal, voor zover de functionele terreinindeling dit toelaat, een zo groen mogelijk karakter moeten krijgen, waarbij een relatie wordt gezocht met de omringende beplanting. Voor de terreinverharding wordt ervan uitgegaan dat ook deze zo veel mogelijk harmonieert met de onbebouwde, onverharde omgeving.

Uit ecologisch oogpunt dient verlichting van het voorterrein aan de kant van de Europaweg zo beperkt mogelijk te blijven en moet verlichting in het zuiden van het terrein zoveel mogelijk worden vermeden. Onderdelen die veel verlichting vragen, zoals het oefenterrein, dienen zoveel mogelijk langs de westzijde van de locatie te komen. Zo nodig wordt aan de zuidzijde een zorgvuldig vormgegeven afschermende voorziening getroffen (met ecologische faciliteiten zoals vleermuis- en/of nestkasten) om het storend effect van kunstlicht op de ecologie tegen te gaan.

Binnen de als alternatieve ecologische zones aan te leggen groenstrook dient, ter versterking van de recreatieve betekenis van het sportpark als wandelgebied, ook een wandelpad te worden gerealiseerd. De continuïteit van de huidige wandelpaden dient te blijven bestaan en zo mogelijk te worden versterkt.

Architectonische kenmerken

Uitgangspunt is een duidelijke, eenvoudigeen enkelvoudige hoofdvorm; een samenstelling uit meerdere bouwvolumes dient beperkt te blijven. Als om functionele redenen van het laatste moet worden afgeweken, moet een onderlinge architectonische samenhang van de verschillende delen herkenbaar blijven. De maximale bouwhoogte wordt bepaald door de hoogte van de stallingsruimte voor de voertuigen met daarboven maximaal één bouwlaag voor ruimten zoals kantoren en dergelijke. Binnen deze hoogte is ook een verdeling denkbaar voor een deel van het gebouw van drie bouwlagen.

Er dient terughoudend te worden omgegaan met allerlei verbijzonderingen (alleen gebruiken om specifieke functies te benadrukken, bijvoorbeeld entrees). Technische voorzieningen en functionele aanleidingen vormen een integraal onderdeel in het ontwerp van het gebouw en de buitenruimte. Voorkomen moet worden dat deze voorzieningen en aanleidingen een verrommelde invloed hebben op de uitstraling van het geheel.

Verder dient in een zorgvuldige materiaal- en kleurkeuze voor het gebouw en de terrein-inrichting, juist vanwege de beoogde rust en ingetogenheid, de verscheidenheid in materialen en kleuren enigszins te worden beperkt. Het materiaalgebruik sluit aan bij het uitgangspunt van een duurzaam gebouw en bij de ecologische betekenis van de omgeving. Voor zowel de bebouwing als de terreinverharding worden materialen gekozen met zo min mogelijk nadelen voor het milieu. Gebruik van gedekte en natuurlijke kleuren is uitgangspunt. Zowel fletse als felle kleuren en sterk contrasterende kleuren in grote vlakken worden zoveel mogelijk vermeden.

In beginsel staan terreinafscheidingen in de vorm van hekwerken hoger dan een meter, vanaf de openbare weg gezien, achter de voorgevel. Hekwerken sluiten wat betreft hun vormgeving aan bij de architectuur van de bebouwing. Zij zijn bij voorkeur transparant en donker van kleur.

2.2.2 Rotonde Europaweg - Varkensweide

De rotonde Europaweg - Varkensweide had vanwege een 'natuurlijke groei' van de verkeersintensiteiten haar maximale capaciteit bereikt. De rotonde is daarom al aangepast naar een kruising, om verkeersopstoppingen te voorkomen. Bij het ontwerp voor de kruising is al rekening gehouden met de waarschijnlijke realisatie van de brandweerkazerne. De aanpassing van de rotonde is niet het directe gevolg van de komst van de brandweer, daarvoor is de 'verkeersaantrekkende werking' van de brandweerkazerne te gering.

Herinrichting Europaweg / Varkensweide

Opgemerkt wordt dat het bestemmingsplan Brandweerkazerne - 2012 niet toe ziet op het planologisch mogelijk maken van de rotonde Europaweg - Varkensweide naar een kruispunt. Het bestemmingsplan maakt slechts de bereikbaarheid van de brandweerkazerne en Sportpark Zuid mogelijk rechtstreeks vanaf de Europaweg ter hoogte van de voormalige rotonde. Deze aansluiting zou ook nodig zijn geweest bij handhaving van de rotonde.