Klimaatbewuste Lebuinuspleinen
Het klimaat verandert wereldwijd en dat is in Deventer dus niet anders. Het ontwerp en de herinrichting van de Lebuinuspleinen houden rekening met de klimaatverandering. Dat is nodig en kan ook gewoon binnen de historische context van de plek.
De klimaatadaptatie in het hart van de historische stad uit zich op verschillende manieren:
- Materiaalgebruik;
- Afkoppeling en infiltratie van hemelwater;
- Bomen en groen;
- Hoogteprofiel nieuwe inrichting.
Materiaalgebruik
CO2-uitstoot is een belangrijke oorzaak van de klimaatverandering. De grootste en meest duurzame CO2-besparing is de CO2 die niet wordt geproduceerd. De huidige verharding van het Grote Kerkhof bestaat voor een groot deel uit gebakken dikformaat klinkers (op hoge temperatuur gebakken klei). Hergebruik van dit materiaal voorkomt nieuwe uitstoot. Rondom de Lebuinuskerk krijgt het nieuwe plein zogenaamde halfverharding. Deze verharding is beter waterdoorlatend en samen met de lichtere kleur heeft dit een positief effect op mogelijke hittestress.
Afkoppeling hemelwater
Met de herinrichting van de Lebuinuspleinen worden bestaande straten opgebroken. In de heringerichte openbare ruimte wordt het hemelwater afgekoppeld van het vuilwaterstelsel. Het hemelwater komt in een nieuw, afzonderlijk infiltratiestelsel terecht. Dat is ook het moment waarop regenpijpen van huizen en gebouwen aangesloten kunnen worden op het nieuwe infiltratiestelsel. Dit stelsel buffert regenwater van daken en openbare ruimte en infiltreert het in de ondergrond die hiervoor zeer geschikt is.
Dit afkoppelingstraject loopt samen met het herinrichtingsplan van de pleinen, waarbij ook een groot deel van de Lebuinuskerk wordt afgekoppeld. Belangrijk voordeel is dat hierdoor meer ruimte en buffercapaciteit ontstaat in het bestaande vuilwaterstelsel. Heel de binnenstad profiteert van deze herinrichting.
Bomen en groen
Toegenomen hoeveelheid groen in de binnenstad geeft in de toekomst meer schaduw en daarnaast beter verspreide schaduw over het Grote Kerkhof. Dat zorgt voor minder hittestress.
Op het Grote Kerkhof verkeren helaas niet alle bomen in goede conditie. Zowel vanuit technische als ruimtelijke overwegingen is besloten 7 bomen te vervangen door 9 nieuwe exemplaren. De nieuwe bomen zijn bij aanplant een stuk groter dan normaal. Aanvullend worden 7 meerstammige bomen tegenover het stadhuis geplant.
Op de Stromarkt worden bij de entree van de bibliotheek om technische redenen twee platanen gerooid en vervangen door bloeiende meerstammige bomen. De plataan vlakbij de Proosdij krijgt meer ruimte en kan meer vrijuit groeien.
Hoogteprofiel nieuwe inrichting
Klimaatverandering heeft hevige regenval tot gevolg. Er valt niet méér regen dan voorheen; de buien zijn alleen veel heviger. Zo hevig dat rioleringen onvoldoende capaciteit hebben om al het water af te voeren. Op zo’n moment kan de openbare ruimte als buffer dienen. Het water staat dan tijdelijk op straat.
Zo wordt de Stromarkt (en ook de Nieuwe markt in de toekomst) voorzien van een zogenaamd ‘hol’ profiel. Hierdoor kan er tijdelijk meer water in de openbare ruimte worden opgevangen. De bestrating van het Grote Kerkhof krijgt afschot (een helling) weg van de gevels. Hemelwater wordt opgevangen in een goot nabij de hardsteenband, die ligt verder van de bebouwing af. Maar ook het natuurlijk afschot (helling) richting de IJssel wordt niet verstoord. Het vervult de functie van ‘calamiteitenbuffer’, zodat individuele panden gevrijwaard blijven van wateroverlast bij hevige regenval.