Veranderingen in toezicht en controle

Na het ingaan van de Wet kwaliteitsborging verandert de manier van toezicht en controle. Niet langer doet de gemeente de bouwtechnische toets, maar een gecertificeerde en erkende kwaliteitsborger. Vanaf 1 januari 2024 geldt dit voor alle aanvragen die onder gevolgklasse 1 vallen. Bijvoorbeeld: 

• een grondgebonden woning
• een fiets- of voetgangersbrug
• een recreatiewoning
• een bedrijfshal

De Wkb voor verbouwingen binnen de gevolgklasse 1 gaat in per 1 januari 2025. U hoeft als initiatiefnemer bij verbouwingen dus pas vanaf 2025 een kwaliteitsborger in te schakelen.

Gevolgklasse II en III

Gevolgklasse II en III zijn risicovolle bouwwerken. Bijvoorbeeld appartementencomplexen, scholen of hotels. Voor deze bouwwerkzaamheden heeft u voorlopig nog een omgevingsvergunning nodig. 
Het is mogelijk dat dit over 5 jaar verandert. De gemeente toetst gevolgklasse II en III zelf aan de bouwtechnische voorschriften. Ook houdt de gemeente toezicht tijdens de bouw. U hoeft geen kwaliteitsborger in te huren. Voor bouwwerken in deze gevolgklasse heeft u een omgevingsvergunning (omgevingsplanactiviteit en bouwactiviteit) nodig. Deze kunt u aanvragen via het Omgevingsloket.

Kwaliteitsborger en gemeente

De kwaliteitsborger houdt toezicht via een instrument voor kwaliteitsborging: daarin wordt aangegeven op welke manier het toezicht wordt gedaan. Bedrijven ontwikkelen deze instrumenten. Instrumenten worden daarna gekeurd door de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw. Als het instrument aan de eisen voldoet, mag het gebruikt worden voor kwaliteitsborging.

De gemeente blijft wel betrokken. Een initiatiefnemer moet meerdere meldingen indienen bij de gemeente of ander bevoegd gezag. Hierbij valt te denken aan een bouw- en gereedmelding. De gemeente blijft het bevoegd gezag en kan dus toezicht houden en handhaven als dat nodig is.

Bouwen na 1 januari 2024

Zo verloopt het bouwen onder de Wkb:

Stap 1: een vergunning voor een omgevingsplan-activiteit

U controleert of u een omgevingsvergunning voor ruimtelijk bouwen nodig hebt. Heeft u een vergunning nodig? Dan vraagt u deze aan via het Omgevingsloket. De gemeente controleert of uw aanvraag voldoet aan de regels in het Omgevingsplan. Binnen 8 weken beslist de gemeente op uw aanvraag.

Stap 2: inhuren kwaliteitsborger

U huurt een kwaliteitsborger in. Op de website Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw vindt u een lijst met kwaliteitsborgers. De kwaliteitsborger beoordeelt het bouwtechnische deel van uw bouwplan en stelt het borgingsplan vast.

Stap 3: bouwmelding indienen

• Uiterlijk 4 weken voor de start van de bouw (maar niet eerder dan een jaar) moet een bouwmelding worden gedaan bij de gemeente. 
• U dient een bouwmelding in via het Omgevingsloket. Hierbij levert u een risicobeoordeling en borgingsplan in. Ook geeft u aan wie uw kwaliteitsborger is en welk instrument voor kwaliteitsborging wordt ingezet. Lever alle informatie aan waar om gevraagd wordt. U mag niet beginnen met bouwen voordat u een volledige melding hebt ingediend.
• U hoort van de gemeente of uw melding volledig is.
• Indien volledig, mag u 4 weken na het indienen van de melding met de bouw beginnen. Als de bouw niet binnen 1 jaar is gestart, vervalt de melding.
• Ontbreekt er informatie? Dan is de melding niet volledig en moet u een nieuwe melding indienen.

Stap 4: melding 'start bouw'

2 dagen voor het begin van de bouw moet u via het Omgevingsloket een melding “start bouwwerkzaamheden” doen. Hiermee informeert u de gemeente dat u gaat beginnen met uw bouwwerkzaamheden. Hieronder vallen ook graafwerkzaamheden.

Stap 5: controle door kwaliteitsborger

Een kwaliteitsborger voert het borgingsplan uit. Daarmee controleert hij of zij of er aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan en of er gebouwd wordt volgens de bouwregels. U ontvangt een verklaring van de kwaliteitsborger als is bewezen dat het bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet.

Stap 6: gereedmelding

U dient een gereedmelding in via het Omgevingsloket. Hierbij levert u de verklaring van de kwaliteitsborger in. Ook levert u allerlei gegevens aan over het bouwwerk. Dit wordt ook wel het ‘dossier bevoegd gezag’ genoemd. 

Lever alle informatie aan waar om gevraagd wordt. U mag het bouwwerk niet gebruiken voordat u een volledige gereedmelding heeft ingediend. U hoort van de gemeente of uw melding volledig is. 2 weken na een volledige gereedmelding mag u het bouwwerk in gebruik nemen. 

De gemeente controleert gereedmelding op volledigheid. Is de gereedmelding niet volledig, dan moet geconcludeerd worden dat de melding niet is gedaan en mag het gebouwde niet in gebruik worden genomen.

Stap 7: einde van de bouw

1 dag na het beëindigen van de bouw dient u de melding “werkzaamheden gereed” in via het Omgevingsloket. Hiermee informeert u de gemeente over de beëindiging van uw bouwwerkzaamheden.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op Stappen in proces Kwaliteitsborging bouwen.