De gemeente zoekt een burgemeester die het best bij de gemeente past. Een burgemeester moet van vele markten thuis zijn. Hij moet een aantal eigenschappen hebben om het beroep goed te kunnen doen (bestuurscompetenties). De meeste burgemeesters zijn lid van een politieke partij, maar dat is niet verplicht.
Wat gemeenten kunnen doen om hun ‘ideale burgemeester’ te vinden staat in de Handreiking benoemingsproces burgemeester. Ook staan er praktische adviezen in bij elke fase van het benoemingsproces.
Om de gemeenteraad te helpen het profiel voor de nieuwe burgemeester op te stellen, is de Bestuursstijlenmonitor gemaakt. Dit is een vragenlijst die de gewenste stijl van leidinggeven van de nieuwe burgemeester kan bepalen.
Bij de benoeming van een nieuwe burgemeester zijn veel personen betrokken. De raadsleden, de vertrouwenscommissie, de commissaris van de Koning, de minister en de Koning hebben allemaal hun eigen rol.
Benoeming
De Koning benoemt de burgemeester, op voordracht van de minister van BZK en na aanbeveling van de gemeenteraad. De benoeming is voor 6 jaar, maar de burgemeester kan één of meer keer voor eenzelfde periode worden herbenoemd.
De benoemingsprocedure staat in de Grondwet en de Gemeentewet. Iedere gemeente heeft een burgemeester of soms, bij een burgemeestersvacature, een waarnemend burgemeester.
De selectie en benoeming van een nieuwe burgemeester duurt ongeveer 4 maanden. De benoemingsprocedure verloopt als volgt:
- De commissaris van de Koning overlegt met fractievoorzitters gemeenteraad.
- De gemeenteraad stelt een profiel voor de nieuwe burgemeester op.
- De gemeenteraad bespreekt het profiel met de commissaris van de Koning.
- De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) stelt de vacature open.
- De sollicitanten schrijven een brief.
- De commissaris van de Koning selecteert de kandidaten.
- De commissaris van de Koning overlegt met de vertrouwenscommissie van de gemeente.
- De gemeenteraad beveelt kandidaten aan.
- De kandidaat spreekt met de minister van BZK en daarna benoemt de Koning de burgemeester.
- De commissaris van de Koning beëdigt de burgemeester in de gemeente.
