Het begrip cultuurhistorie heeft, in het kader van de procedure van de milieueffectrapportage (m.e.r.), 3 aspecten.
- Historische (stede)bouwkunde en bovengrondse monumentenzorg. Voorbeelden hiervan zijn kastelen, kerken, oude boerderijen of landhuizen, maar ook stedebouwkundige elementen zoals beschermde stads- of dorpsgezichten.
- Archeologie. Dit zijn de sporen en vondsten die door mensen(werk) in het verleden in de grond zijn achtergebleven. Het kan gaan om potscherven, resten van voedselbereiding, graven, maar ook om verkleuringen in de grond waaraan te zien is dat er vroeger een huis heeft gestaan of een sloot heeft gelopen. Een verzamelterm is 'archeologische waarden'. Alle archeologische waarden bij elkaar noemen we het 'bodemarchief'.
- Cultuurlandschap en historische geografie. Dit zijn alle landschappelijke elementen die het gevolg zijn van menselijk handelen in het verleden. Voorbeelden zijn verkavelingspatronen, pestbosjes, landgoederenzones of ontginningsassen.
In m.e.r. spelen vooral de aspecten archeologie en (soms) cultuurlandschap een belangrijke rol. Archeologie is daarbij meestal het grootste knelpunt, omdat:
- vaak weinig bekend is over de aanwezige archeologische waarden in een plangebied;
- het onderzoek naar de aanwezigheid en de waarde van archeologische resten duur is.
