Het Openbaar Ministerie (OM) mag voor een aantal veel voorkomende strafbare feiten zelf straffen opleggen. De officier van justitie kan met een strafbeschikking een straf, een maatregel of een aanwijzing opleggen. Dit kan alleen bij misdrijven waarop maximaal zes jaar gevangenisstraf staat en bij overtredingen. En alleen indien de schuld aan het feit is vastgesteld. Het OM kan geen gevangenisstraf opleggen, dat blijft een taak van de rechter.
Als een bestrafte het niet eens is met zijn strafbeschikking, kan hij bezwaar maken door verzet in te stellen bij het OM. De strafrechter zal de strafzaak dan in zijn geheel opnieuw beoordelen.
