Instrumenten gemeenteraad
De raadsleden hebben verschillende wettelijke instrumenten om hun taak uit te voeren:
Initiatief
Raadsleden kunnen een eigen voorstel inbrengen in de raad.
Motie
Hiermee kunnen raadsleden het college van burgemeester en wethouders vragen een bepaalde actie te ondernemen. Het gaat hierbij om een wens, verzoek of opdracht naar aanleiding van een onderwerp dat op de agenda staat. Na het debat over het onderwerp wordt over de motie gestemd. Als een meerderheid van de raad de motie aanneemt, wordt de motie in de regel uitgevoerd door het college. Een aangenomen motie is niet bindend. Het college kan de motie naast zich neerleggen, maar moet dat dan wel uitleggen.
Motie vreemd aan de orde van de dag
Als de motie gaat over een onderwerp dat niet op de agenda van de raadsvergadering staat, dan heet het een motie vreemd aan de orde van de dag.
Amendement
Raadsleden kunnen veranderingen aanbrengen in door het college voorgelegde voorstellen. Het is een tekstuele wijziging in een voorstel dat in de gemeenteraad besproken wordt. Zo’n wijziging in de tekst van het oorspronkelijke voorstel kan grote effecten hebben. Als de raad een amendement bij meerderheid aanneemt, is het college verplicht om dit over te nemen en hiernaar te handelen. De tekst van het besluit wordt hierop aangepast.
Informatie
Raadsleden kunnen mondelinge en schriftelijke vragen stellen aan de burgemeester of de wethouders.
Interpellatie
Raadsleden kunnen om een debat met een lid van het college vragen. Hierin vertelt de burgemeester of wethouder hoe de uitvoering van een bepaald plan gaat.
Onderzoek
Raadsleden kunnen onderzoek doen naar een bepaald onderwerp. Ze kunnen hier een deskundige voor inhuren. De Rekenkamercommissie helpt raadsleden om te onderzoeken of het gemeentelijk geld goed besteed is.