Hoe gaat het in zijn werk?
Eerst wordt gekeken of regels worden overtreden en welke regels er worden overtreden. De controles worden gedaan door de toezichthouders, die ook wel bouwinspecteurs en milieu-inspecteurs worden genoemd. De bouwinspecteurs houden zich bezig met de bouwregelgeving en de milieu-inspecteurs houden zich bezig met de milieuregels en milieuwetten. De toezichthouders gaan vaak zelf op onderzoek uit, maar gaan ook naar aanleiding van klachten van bewoners of omwonenden op pad. Wanneer er daadwerkelijk sprake is van een overtreding dan kan de gemeente handhavend optreden. De illegale situatie moet worden opgeheven.
Wanneer na een controle door een toezichthouder (en na eventueel onderzoek) blijkt dat u zich niet heeft gehouden aan de geldende regels, dan is er sprake van een overtreding en kan de gemeente actie ondernemen en gaan handhaven. Dit gebeurt meestal doordat de gemeente een brief stuurt naar degene die de overtreding kan opheffen. De eerste brief die verstuurd kan worden is de "waarschuwingsbrief". Vervolgens wordt, als de overtreding voortduurt, een "vooraankondiging" gestuurd. Ten slotte wordt een "aanschrijving" gestuurd. In enkele gevallen zal de gemeente direct een vooraankondiging sturen.
In de brief die u van de gemeente ontvangt wordt verteld hoe u de overtreding kunt oplossen. Vaak kunt u de overtreding oplossen door een aanvraag voor een vergunning in te dienen om zo alsnog in het bezit te komen van een vergunning. Daarnaast kunt u dat wat u bijvoorbeeld heeft gebouwd of aangebracht zonder of in strijd met de vergunning, weghalen. Ook kunt u de situatie herstellen of aanpassen zodat er geen sprake meer is van een overtreding.
Wat is een waarschuwingsbrief?
In de waarschuwingsbrief laat de gemeente u weten dat u een regel overtreedt. In deze brief wordt u in de gelegenheid gesteld om de overtreding vrijwillig ongedaan te maken. Tegen deze brief kunt u geen bezwaar maken.
Wat is een vooraankondiging?
U krijgt van de gemeente een vooraanschrijving (brief) wanneer u niet heeft voldaan aan de waarschuwingsbrief. In de vooraanschrijving wordt u op de hoogte gesteld van het plan van de gemeente om u een dwangsom op te gaan leggen of om bestuursdwang te gaan gebruiken. De gemeente geeft u wel eerst de kans om op deze brief te reageren met een "zienswijze". Dit is een brief aan de gemeente waarin u kunt laten weten waarom u het niet eens bent met de gemeente. U bent niet verplicht om te reageren met een zienswijze.
Wat is een aanschrijving (handhavingsbesluit)?
In de aanschrijving wordt aan u daadwerkelijk een dwangsom opgelegd of bestuursdwang toegepast. Een dwangsom betekent dat u een bepaalde tijd krijgt om de overtreding op te heffen. Wordt de overtreding niet binnen die tijd opgelost, dan moet u het bedrag betalen dat in de aanschrijving is genoemd. Het kan ook zijn dat na die termijn bestuursdwang wordt toegepast.
Dat betekent dat de gemeente de overtreding zelf gaat opheffen, maar dat u de kosten hiervan moet betalen.
Voor wie is het bedoeld?
Mensen die regels overtreden krijgen te maken met de gemeente die handhavend gaat optreden. Dit kan gaan om regels binnen verschillende rechtsgebieden, zoals de bouwregelgeving, de bestaande bebouwing, de milieuregelgeving, de reclameaanduidingen, de sloopregelgeving en de ruimtelijke regelgeving.
Bouwregelgeving
De gemeente kan handhaven wanneer u bouwt zonder dat u een vergunning heeft. Als u een omgevingsvergunning voor het bouwen heeft gekregen dan moet u zich houden aan de voorwaarden van deze vergunning. De gemeente kan namelijk ook handhaven wanneer u anders bouwt dan in de vergunning is toegestaan of wanneer u zich niet aan de voorwaarden van de vergunning houdt.
Bestaande bebouwing
Voor alle soorten gebouwen en bouwwerken gelden bouwregels. Deze regels staan in het Bouwbesluit. Deze regels zijn er om ervoor te zorgen dat de gebouwen een bepaalde kwaliteit hebben. Wanneer bijvoorbeeld een woning of een woonwagen niet voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit is de gemeente verplicht om actie te ondernemen. De gemeente kijkt vooral naar het gevaar voor de veiligheid en de gezondheid van mensen. Een ander belangrijk punt is de welstand. In de Welstandsnota staan regels over hoe een pand eruit moet zien. Als een pand bijvoorbeeld niet past in het straatbeeld of als de kleur erg afwijkt van de omgeving, dan kan de gemeente ook actie ondernemen en gaan handhaven.
Milieuwetgeving
In Nederland zijn veel milieuregels en milieuwetten. Dit is om ervoor te zorgen dat we in een veilige en leefbare omgeving kunnen wonen, werken en leven. De milieu-inspecteurs controleren bedrijven om te kijken of ze zich aan de regels houden. Houden bedrijven zich niet aan deze regels dan kan de gemeente actie ondernemen en handhaven.
Reclameaanduidingen
De gemeente controleert ook of u zich houdt aan de regels voor het aanbrengen van reclame op bijvoorbeeld winkels en bedrijven. In de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) staan regels over reclame op panden. Meestal heeft u voor het aanbrengen van reclame een vergunning nodig. Een belangrijk punt hierbij is de welstand. De reclame die u aanbrengt moet wel passen in het straatbeeld. Daarnaast is het ook van belang dat de reclame veilig is en geen (licht)overlast veroorzaakt.
Er zijn ook regels voor het plaatsen van een reclamezuil of een reclamebord. Hiervoor heeft u meestal ook een omgevingsvergunning nodig..
De gemeente kan dus handhaven wanneer u reclame aanbrengt, of wanneer u zich niet houdt aan de voorwaarden die in de omgevingsvergunning staan.
Sloopregelgeving
Er zijn verschillende landelijke en gemeentelijke regels waar u zich aan moet houden als u een bouwwerk gaat slopen. Voorwaarden voor het slopen staan in de omgevingsvergunning voor het slopen. De gemeente kan handhaven wanneer u een bouwwerk sloopt zonder vergunning (meestal heeft u voordat u iets gaat slopen een omgevingsvergunning voor het slopen nodig). De gemeente houdt in de gaten of de situatie tijdens het slopen veilig genoeg is en of andere bouwwerken in de omgeving voldoende zijn beschermd. Wordt hier niet aan voldaan, dan kan de gemeente actie ondernemen en gaan handhaven.
Ruimtelijke regelgeving
Er zijn regels over het gebruik van panden en gronden binnen de gemeente. Deze regels staan in de bestemmingsplannen. De gemeente moet controleren of u zich houdt aan deze regels. Wanneer u zich niet houdt aan deze regels, dan kan de gemeente actie ondernemen en gaan handhaven. In het bestemmingsplan staan bijvoorbeeld regels over de bestemming van de grond. Is de bestemming bijvoorbeeld wonen, dan mogen daar alleen woningen en bijbehorende gebouwen worden gebouwd. De gemeente controleert of u zich houdt aan het bestemmingsplan, omdat u niet zomaar ergens mag wonen of bijvoorbeeld een winkel mag beginnen. Het is dus belangrijk dat u, voor u bijvoorbeeld ergens een bedrijf wilt beginnen, navraagt of dit volgens het bestemmingsplan is toegestaan.
Wanneer is het nodig?
De gemeente kan natuurlijk alleen handhaven als er echt sprake is van een overtreding. De gemeente kan ook weigeren om gebruik te maken van de bevoegdheid handhavend op te treden. Dat kan zijn als er geen regel is op grond waarvan de gemeente actie kan ondernemen. Dus, als de gemeente een klacht krijgt van een burger en wil gaan handhaven, dan moet er wel een regel zijn op grond waarvan de gemeente bevoegd is om handhavend op te gaan treden.
Goed
Matig
Slecht