Het college van burgemeester en wethouders is het dagelijks bestuur van de gemeente.
De burgemeester wordt niet gekozen, maar benoemd door de Kroon (op voordracht van de Commissaris van de Koning) voor een periode van zes jaar. Daarna kan hij telkens opnieuw benoemd worden voor zes jaar.
De burgemeester is de voorzitter van de gemeenteraad en van het college van burgemeester en wethouders. De burgemeester heeft een eigen verantwoordelijkheid op het gebied van openbare orde en veiligheid. Hij is het hoofd van de plaatselijke politie en de brandweer. Handhavingsbeleid, externe betrekkingen en communicatie behoren eveneens tot zijn portefeuille.
De wethouders zijn door de gemeenteraad gekozen. Het aantal wethouders hangt af van het aantal inwoners. Oost Gelre heeft vier wethouders.
De burgemeester en elk van de wethouders zijn verantwoordelijk voor de gang van zaken op een aantal terreinen, zoals financiën of verkeer en vervoer. Dat pakket wordt ’portefeuille’ genoemd. De portefeuilleverdeling is bij ’samenstelling’ (van het college) vermeld.
Burgemeester en wethouders voeren het programma uit dat de coalitiepartners, in Oost Gelre zijn dat de VVD en OOG (Onafhankelijken Oost Gelre), zijn overeengekomen.
Het college doet voorstellen aan de raad en neemt besluiten over het dagelijkse reilen en zeilen in een gemeente. Het college vergadert eens per week. De burgemeester is de voorzitter en heeft bij gelijke stemmen een doorslaggevende stem. De vergaderingen van het college zijn niet openbaar.
Als politicus maakt een wethouder c.q. de burgemeester politieke keuzes. Bij de voorbereiding van het beleid en vooral bij de uitvoering ervan worden zij ondersteund door de ambtenaren.
In Oost Gelre heeft het college een aantal bevoegdheden overgedragen aan de afdelingshoofden, het zogenaamde mandaat. Het college zorgt voor uitvoering van de besluiten van de gemeenteraad en doet voorstellen aan de raad. Daarnaast mag het college zelf besluiten nemen, zoals bijvoorbeeld het wel of niet verlenen van vergunningen, subsidies en ontheffingen. Naast taken die het college zijn opgelegd door de gemeenteraad, heeft het college eigen taken, zoals het op de juiste manier uitvoeren van landelijke regelingen (bijvoorbeeld de Wet Werk en Bijstand en de Wet milieubeheer).
De gemeentesecretaris/directeur
De gemeentesecretaris/directeur is het hoofd van de gemeentelijke organisatie. Hij is aanwezig bij vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders en tekent alle besluiten. Hij zorgt er voor dat de besluiten van het college door de medewerkers worden uitgevoerd. Daarnaast treedt hij op als belangenbehartiger van de medewerkers.