1. Energieopgave en energiemix

1.1. Voor welke opgave staan we?

In 2030 willen we 49% minder CO2 uitstoten. In 2050 willen we energieneutraal zijn. Om deze doelen te halen is het belangrijk dat we meer duurzame elektriciteit opwekken. Dit doen we met zonnepanelen op daken, zonneparken en windmolens. In regionaal verband hebben we afgesproken dat we in de gemeente Raalte in 2030 100 GWh duurzame elektriciteit opwekken. Hoeveel is 100 GWh en hoe kun je dat realiseren? Dat staat op de Infographic duurzaamheid afgebeeld. Met 100 GWh kan de gebouwde omgeving (o.a. huizen, kantoorgebouwen en scholen) van onze hele gemeente van elektriciteit worden voorzien. Dit is een eerste stap in de opgave om de CO2 uitstoot te reduceren.

Daarnaast moet ook het elektriciteitsverbruik van bedrijven worden verduurzaamd én zijn maatregelen nodig in het verduurzamen van warmte en mobiliteit. We gebruiken momenteel veel aardgas. Dit gebruiken we onder andere om onze huizen mee te verwarmen en om te koken. Aardgas is een fossiele brandstof, wat betekent dat er CO2 vrijkomt als je het verbrandt en dat de voorraad niet oneindig is. In Nederland hebben we afgesproken om over te stappen op andere, duurzamere energiebronnen. Elektriciteit zal deels worden ingezet als alternatief voor aardgas. Ook elektrisch rijden zal voor een toenemende vraag naar elektriciteit leiden. Dit betekent dat het opwekken van duurzame elektriciteit in de toekomst alleen maar belangrijker wordt.

Via het Klimaatakkoord zijn ook afspraken gemaakt met de sectoren bedrijven en industrie, landbouw en mobiliteit om de CO2 uitstoot terug te dringen. Landelijke, regionale en lokale maatregelen moeten er gezamenlijk voor zorgen dat de CO2 uitstoot in 2030 is gereduceerd met 49%.

1.2 Waarop is de doelstelling van de gemeente Raalte van 100 GWh duurzame elektriciteit opwek gebaseerd? Is dit inclusief of exclusief de toekomstige elektriciteitsvraag vanuit warmte en mobiliteit?

De opgave van 100 GWh is het aandeel van de gemeente Raalte in de Regionale Energiestrategie (RES). Het realiseren van 100 GWh betekent dat de elektriciteitsvraag van de gebouwde omgeving in gemeente Raalte in 2030 nagenoeg 100% duurzaam wordt opgewekt. Onder gebouwde omgeving vallen woningen, commerciële en publieke dienstverlening (utiliteitsgebouwen, o.a. kantoren, winkels, scholen, verzorgingsinstellingen). Hierin is de toekomstige vraag naar elektriciteit nog niet meegenomen. Deze vraag bestaat o.a. uit elektriciteit dat nodig is voor elektrisch rijden en als (gedeeltelijk) alternatief voor aardgas om bijv. huizen te verwarmen, warm (tapwater) en te koken. Ook is hier de elektriciteitsvraag vanuit industrie en overige bedrijven niet meegenomen. De gemeente Raalte heeft als doel om in 2050 energieneutraal te zijn. In 2030 willen we halverwege zijn.

1.3 Hoe zorgen we voor een goede mix tussen windmolens en zonneparken? Welke instantie is aan zet?

Gemeente Raalte heeft de opgave om vanaf 2030 100 GWh duurzame elektriciteit op te wekken. Het aandeel windenergie en zonne-energie stemmen wij af met regionale partners binnen de Regionale Energie Strategie, waaronder de netbeheerder en omliggende gemeenten. Niet in alle gemeenten is evenveel ruimte voor windenergie. Om die reden worden ook op regionaal niveau de mogelijkheden en onmogelijkheden in beeld gebracht, zodat we gezamenlijk tot een optimale energiemix komen.

1.4 Moeten we er niet eerst voor zorgen dat op alle daken zonnepanelen komen te liggen? Hoe zet de gemeente hierop in?

We willen de kansen voor zonne-energie op dak maximaal benutten. Alleen zonnepanelen op daken is echter niet voldoende om aan de energieopgave te voldoen. Als alle geschikte daken vol liggen met zonnepanelen, zijn er nog steeds windmolens en zonnepanelen op land nodig. Daarom zetten we in op meerdere duurzame bronnen. Zon op dak kunnen we als gemeente niet afdwingen. Wel zetten we in op het stimuleren van de ontwikkeling van zon-op-dak door te communiceren over subsidiemogelijkheden, onafhankelijk advies vanuit het Energieloket te faciliteren en belemmeringen waar mogelijk op te lossen. Daarin werken we samen met verschillende partijen in de regio.

1.5 Er zijn voor- en nadelen te benoemen van zowel windenergie als zonne-energie. Heeft de gemeente een voorkeur voor de manier waarop de elektriciteit wordt opgewekt?

We hebben een grote energieopgave waarbij alle vormen van energie-opwek nodig zijn, waaronder zon op dak, zon op land en windenergie. Zonne-energie en windenergie kunnen elkaar goed aanvullen: in de zomer schijnt de zon en in de winter waait het meer. Er zijn al diverse initiatieven voor zonne-energie en met de richtlijnen voor windenergie willen we ook ruimte bieden voor windenergie. Hoe de mix van zonne- en windenergie er straks uit komt te zien is afhankelijk van verschillende factoren. De gemeente wil het liefst dat initiatieven uit de samenleving komen, met lokaal draagvlak. Zo dragen we niet alleen de ‘lasten’, maar profiteren we ook van de ‘lusten’. Daarnaast is het belangrijk te kijken naar hoe het in het landschap past en waar het ruimtelijk en wettelijk mogelijk is.

1.6 Wordt er naast wind- en zonne-energie ook ingezet op andere vormen van duurzame energie, zoals biogas en groengas?

De gemeente Raalte is een plattelandsgemeente met veel agrarische bedrijven. Dit maakt dat wij relatief veel biomassa tot onze beschikking hebben om biogas of groengas mee op te wekken. Wij werken in de regio samen met omliggende gemeenten, netbeheerders, waterschappen en de provincie om de potentie van biogas en groengas daadwerkelijk te realiseren door biomassa te vergassen of vergisten (mono- of co-vergisting). Daarbij kijken we met name naar:

  • de rol die biogas en groengas kan vervullen voor de industrie die hoogwaardige gassen nodig heeft voor de bedrijfsvoering
  • de rol van biogas en groengas in de transitie naar aardgasvrije woningen en gebouwen
  • de rol van biogas en groengas in het systeem (duurzame gassen voor energieopslag, bruikbaar als buffer bij periodes van piekvraag naar warmte of elektriciteit)

1.7 Wordt er bij de gemeente niet creatief nagedacht over mogelijkheden die niet iedereen heeft, maar Raalte wel? Mestvergisting, vooral?

De gemeente Raalte is een plattelandsgemeente met veel agrarische bedrijven. Dit maakt dat wij relatief veel biomassa tot onze beschikking hebben om biogas of groengas mee op te wekken.

Wij werken in de regio samen met omliggende gemeenten, netbeheerders, waterschappen en de provincie om de potentie van biogas en groengas daadwerkelijk te realiseren door biomassa te vergassen of vergisten (mono- of co-vergisting). Daarbij kijken we met name naar:

  • de rol die biogas en groengas kan vervullen voor de industrie die hoogwaardige gassen nodig heeft voor de bedrijfsvoering
  • de rol van biogas en groengas in de transitie naar aardgasvrije woningen en gebouwen
  • de rol van biogas en groengas in het systeem (duurzame gassen voor energieopslag, bruikbaar als buffer bij periodes van piekvraag naar warmte of elektriciteit)

1.8 Kunnen windmolens ook waterstof opwekken?

Hier wordt op dit moment op landelijk niveau mee geëxperimenteerd. Windmolens wekken elektrische stroom op. Er zijn technologieën (elektrolysers) die deze stroom kunnen omzetten naar waterstof, welke mogelijkheden bieden voor energieopslag en efficiënte benutting van bestaande energie-infrastructuur.

1.9 Hoe hard is deze doelstelling? Wat zijn de consequenties als deze doelstelling niet wordt gehaald?

Onze energiedoelstelling van 100 GWh maakt onderdeel uit van de Regionale Energie Strategie (RES) welke wij met 10 buurgemeenten, netbeheerder, waterschappen en de provincie hebben opgesteld. In juni 2021 gaan we richting een RES 1.0, waarbij de plannen zijn vastgesteld en de realisatiefase start. Gezamenlijk is binnen de RES regio West-Overijssel afgesproken dat iedere gemeente staat voor zijn eigen doelstelling. Indien er signalen zijn waaruit blijkt dat de energiedoelstellingen niet voor 2030 gehaald kunnen worden, dan is de Provincie en uiteindelijk het Rijk bevoegd om het gesprek aan te gaan met de desbetreffende gemeente en deze op te roepen tot een grotere inspanning, dan wel het aanwijzen van specifieke gebieden die nodig zijn om de energiedoelstelling te realiseren.