Raalte moet kiezen tussen 101 hectare zonneveld en dertien windmolens of mix daarvan.
Eerste contouren RES zichtbaar
RAALTE – De eerste contouren van de Regionale Energiestrategie (RES) worden zichtbaar. Om aan de doelen voor duurzame opwek van elektriciteit tot 2030 te voldoen, moet Raalte ca. 101 hectare aan zonnevelden plaatsen of opteren voor dertien windmolens (met een tiphoogte van circa 150 meter). 
Een combinatie tussen wind en zon is uiteraard ook mogelijk. Daarnaast moet er, of er nou voor zonnevelden of voor windmolens gekozen wordt, ook 64 hectare aan zonnepanelen op daken komen (waarvan al in ca. 18 hectare is voorzien).
Maar daarmee is de bijdrage aan de landelijke klimaatdoelen nog niet compleet. Onder de RES valt grofweg gezegd de stroomvoorziening voor alle woningen en (de meeste) kantoorpanden. Voor de warmtevoorziening, de landbouw, de industrie en het transport lopen andere trajecten.
Nederland is onderverdeeld in dertig regio’s. Raalte en Olst-Wijhe vallen met negen andere gemeenten onder de regio West-Overijssel. De RES voor West-Overijssel moet in juni 2020 worden ingediend. “De RES is een dwingend kader”, vertellen wethouder Frank Niens en beleidsadviseur duurzaamheid Judy Janson. “Elke regio committeert zich tot een bod. Wat is er in die gemeenten mogelijk op het gebied van duurzame energie? Landelijk worden die boden opgeteld. Mocht de som het landelijke doel van 35 terawatt niet halen, wordt bekeken wat er extra mogelijk is. Daarnaast kunnen regio’s onderdelen van hun boden uitwisselen. Wellicht dat de ene regio best iets meer kan doen dan de andere. In maart 2021 moeten de regio’s hun definitieve bod uitbrengen.”
101 hectare aan zonneveld in de gemeente voor 2030 lijkt, met flink wat kunst- en vliegwerk, nog wel ‘behapbaar’, zoals Niens het omschrijft. “Er zullen nogal wat agrarische bestemmingen vrij komen; daar liggen mogelijkheden”, stelt hij. “Je gaat in de toekomst vaker zonnevelden tegenkomen in het landschap.” Maar ook hij weet dat er nog flink wat beren op de weg zijn. Aangezien de plannen voor een relatief klein zonneveld aan de Wijheseweg ook al voor protesten zorgen, ligt er nog heel wat in het verschiet. “Maar we willen proberen om daar waar de lasten zijn, ook de lusten in het dorp of het gebied te laten. Daar mag het buitengebied best ook voor gebruikt worden.”
Vele kleintjes
Maar ja, ondertussen lopen ook de andere trajecten nog. Boeren zijn al woedend over de aangekondigde stikstofmaatregelen. Het platteland krijgt het voor de kiezen. Niens weet het. “Maar kijk naar de plannen voor het zonneveld aan de Wijheseweg. Dat wordt circa twee hectare. Dat is niet heel groot. En dat is dus ook ons idee: vele kleintjes kunnen een grote maken. Daar kiezen we ook voor gezien de beperkte aansluitcapaciteit. Die kleine initiatieven kunnen ook snel doorgang krijgen. En daarnaast zijn er natuurlijk ook nog plannen voor grotere velden aan de Stobbenbroekerweg en de Hondemotswetering.”
En dan is er nog het andere traject van de warmtevoorziening. Nogmaals geen onderdeel van de RES. “Dat is één van de lastigste opgaven”, stelt Niens. “Het gasnetwerk is hier in de gemeente Raalte in zeer goede staat. We zijn druk aan het bekijken of we daarvan gebruik kunnen maken. Met groen gas of waterstof. Maar daarbij liggen er nog wel enkele juridische obstakels.”
Vragen
Volgens de internationaal gestelde doelen moet in 2030 49 procent van de energie duurzaam opgewekt worden. In 2050 mag er geen (of slechts beperkte) CO2-uitstoot meer zijn. Mooie doelen, maar de praktijk is weerbarstig. Op de stelling dat het doel voor 2050 met de huidige technieken simpelweg in de praktijk niet haalbaar is (ook al wordt kernenergie onderdeel van de beoogde mix, maar daar lijkt het niet op), antwoordt Niens voorzichtig: "Daar liggen inderdaad wat vragen omheen…” Hij doelt daarmee vooral op het eerder genoemde warmteonderdeel van de doelen. Want met name op het gebied van bestaande woningen liggen er, om er maar een managersterm tegenaan te gooien, grote uitdagingen. Afsluiten van het gas en opteren voor een warmtepomp kost volgens voorzichtige schattingen ’tussen 30.000 euro per woning. “Het is de vraag hoe je dat financiert”, stelt hij. “Komt er een fonds waarbij mensen geld voor hun investering kunnen lenen en dat bedrag kunnen afbetalen met hun energiebesparingen? Gaan banken dat wel of niet meefinancieren?” Judy: “Het doel is woonlastenneutraliteit. Dat streven we na. Daarvoor worden nu op landelijk niveau diverse instrumenten uitgewerkt.” Ook zij weet dat er een flinke taak ligt. “Maar de technische ontwikkelingen gaan snel. Zonnepanelen leveren nu aanzienlijk meer op dan tien jaar geleden. Natuurlijk moeten we inzetten op innovaties, maar dat ontslaat ons allen niet van de noodzaak om nu stappen te zetten.”
Faciliteren
En verder? Niens benadrukt nog maar eens dat woningisolatie altijd energiebesparing oplevert. “En in verschillende dorpen zijn ze al bezig met de opgaven. In Mariënheem bijvoorbeeld. Daar is op 14 november een informatieavond. En in Luttenberg ook, daar op 12 november. Dat wordt opgepakt door platformen vanuit het dorp. Het Energieloket is bijvoorbeeld van de partij. In Heeten zijn ze alweer een stapje verder. Endona wil ook best een rol spelen in andere dorpen, maar eigen coöperaties behoren ook tot de mogelijkheid. Als gemeente faciliteren we dat soort initiatieven.”
Op 9 november staat er een energiemarkt op het programma in het Hoftheater.
Voor meer informatie zie regionale-energiestrategie.nl.