Bij het bepalen van de waarde wordt uitgegaan van het bedrag dat de onroerende zaak zou opbrengen op de waardepeildatum. Deze peildatum ligt in het verleden om de gemeente de gelegenheid te geven de verkoopprijzen zorgvuldig te analyseren. De gemeente gebruikt daarbij alle verkoopprijzen uit het jaar voor de waardepeildatum en het jaar daarna. Wanneer er weinig verkoopprijzen beschikbaar zijn, worden ook eerdere marktgegevens gebruikt. De waarde wordt bepaald alsof de onroerende zaak op de peildatum leeg verkocht is en onmiddellijk in gebruik kan worden genomen. Dit is de vrije verkoopwaarde van de onroerende zaak. Met verhuur, hypotheken en andere zakelijke rechten (zoals erfpacht) wordt bij de waardering geen rekening gehouden.