In het kanaal Schagen Kolhorn en nabij Kolhorn gelegen schutsluis genaamd Molenkolksluis, met haaks op de kolk schuivende sluisdeuren, De Molenkolksluis vormt de scheiding tussen de Schermerboezem, waartoe het grootste deel van het kanaal behoort, en het Amstelmeerboezem. Over de schutsluis loopt een vaste brug van gewapend beton die tevens de westelijke ingang vormt van de sluis. Rechts naast de zuidelijke brugoprit is tegen de brug aan een gewapend betonnen sluiswachtershuisje gebouwd in functionele stijl. De aanbesteding van de door provinciale waterstaat ontworpen sluis en brug vond plaats in 1933; drie jaar later, op 10 juli 1936, werd het kanaal Schagen Kolhorn geopend. De aanleg van dit kanaal maakte deel uit van het Westfriese kanalenplan waartoe Provinciale Staten in december 1930 hadden besloten.
Omschrijving:
Schutsluis bestaande uit twee stalen schutkolkwanden tussen twee gewapend betonnen sluishoofden met elk aan de zuidzijde een deurkas waarin een stalen roldeur. Beide sluisdeuren zijn aan de uiteinden via een verticale staaf opgehangen aan twee wielen die lopen over een hooggeplaatste rail rustend op stalen pijlers. De rail boven de westelijke sluisdeur is deels bevestigd aan de oostwand van de brug. In de sluishoofden zijn schotbalk-sponningen uitgespaard. Alle randen van de betonnen sluishoofden zijn verstevigd met stalen hoekprofielen. De kolkbreedte bedraagt zeven meter. De vaste brug van gewapend beton heeft ter weerszijden van de eveneens zeven meter brede westelijke sluisingang een massieve onderbouw, waarvan de zijwanden overgaan in circa 0,90 m hoge borstweringen langs de smalle (0,75 m) betegelde trottoirs ter weerszijden van het 3,20 m brede en geasfalteerde brugdek, De met platen basaltlava afgedekte borstweringen hebben evenals het brugdek een flauw gebogen vorm. De zijwanden van de brug zijn aan de buitenzijde ruw bepleisterd. Tegen de brug is een sluiswachtershuisje aangebouwd van twee bouwlagen op een rechthoekig grondplan (ca. 2,80 x 3,80 m) en onder een plat dak met overstek, dat aan de brugzijde na de bouwtijd is ingekort ten behoeve van het wegverkeer. Het dak en de muren zijn uitgevoerd in gewapend beton. Aan de buitenzijde zijn de muren afgewerkt met een ruwe bepleistering en voorzien van kwartronde stalen profielen op de hoeken. De begane grond is via een brede muuropening rechts in de noordgevel geopend. De vloer bestaat uit grijze vierkante tegeltjes met een plint van zwarte vierkante tegeltjes. Linksachter bevindt zich een via een houten paneeldeur toegankelijke toiletruimte met eenzelfde vloer en een 1,25 m hoge lambrisering van gele geglazuurde rechthoekige tegels in halfsteens verband. Deze ruimte wordt verlicht door een smal valraam in de zuidgevel. Boven dit raam bevindt zich tegen de zuidgevel een betonnen balkon en de in staal en glas uitgevoerde toegangsdeur tot het vertrek op de eerste verdieping.
Het balkon heeft een stalen hek en is vanaf het maaiveld bereikbaar via een betonnen trap langs de oostmuur en vanaf het brugdek via twee treden. De noordgevel telt op de eerste verdieping vier gekoppelde stalen vensters over de volle gevelbreed-te, waarvan de tweede van rechts voorzien is van een draairaam. De venster-partij zet zich met twee gekoppelde stalen vensters voort in beide zijgevels. Het rechter venster in de .00stgevel is voorzien van een. draairaam. Door de brede vensterpartij heeft de sluiswachter vanachter het (nieuwe) bedieningspaneel in het sluiswachtershuisje een ruim uitzicht op het scheepvaartverkeer. Het sober uitgevoerde vertrek heeft een .tegelvloer en plint als op de begane grond. Tegen de zuidmuur bevindt zich rechts een vaste kast met een houten paneeldeur. Waardering De schutsluis, het sluiswachtershuisje en de brug zijn van cultuur- en architectuurhistorisch waarde als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van waterwerken.
