Machinegebouw van het gemaal Leemans, uitgevoerd in 1929 door Hillen & Rosen en Trio Betonbouw. De dieselmotoren en centrifugaalpompen werden door Werkspoor uit Amsterdam geleverd. Het machinegebouw is een grote betonnen bak die tot de droogmaking van het Wieringermeer, voor een groot deel in het water stak. Alleen ingang, vensters en dak verhieven zich boven de waterspiegel. De droogmaking is met twee pompen voltooid, maar er was plaats voor een derde installatie. Deze ruimte werd als werkplaats in gebruik genomen. In 1996-1997 zijn de dieselmotoren met centrifugaalpompen vervangen door elektrisch aangedreven motoren met schroefpompen.
Omschrijving
Geheel in beton opgetrokken machinegebouw op een rechthoekig grondplan, bestaande uit een hoofdvolume en een aangebouwde partij aan de westzijde waarin zich de hoofdingang bevindt. Het hoofdvolume telt één hoge bouwlaag (machinehal) onder overstekend zadeldak met rode Romaanse pan. Via twee betonnen waterlopen wordt het polderwater naar de zuigmonden van de pompen gevoerd. Iedere waterloop kan met behulp van een schuif gesloten worden. De bediening van de schuif geschiedt handmatig vanaf het bordes dat zich op maaiveldhoogte bevindt. Boven het bordes is de gevelbehandeling identiek aan de noordzijde. Aan de zuidzijde staan ook twee hoogopgaande rechthoekige vrijstaande schoorstenen van de dieselmotoren.
Naast enkele kleine ruimten voor het personeel, bestaat het interieur in hoofdzaak uit een grote machinehal waarin de bemalingsinstallaties en de werkplaats zijn ondergebracht. Vanaf de hoofdingang aan de westzijde wordt via een trap het laag gelegen vloerniveau van de machinehal bereikt. De machinehal bevatte oorspronkelijk twee zescilinder Werkspoor dieselmotoren die de Werkspoor centrifugaalpompen direct (horizontaal) aandreven. Hier bevinden zich thans de eerder genoemde elektrisch aangedreven motoren met schroefpompen (vijzels). Van de originele hulpapparaten is een noodaggregaat bestaande uit een generator en een Kromhout-gloeikopmotor uit 1929 bewaard gebleven.
Waardering
Het machinegebouw is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als historisch-functioneel hoofdonderdeel van het gemaalcomplex Leemans.
