Wat is de Omgevingswet?

We bereiden ons voor op de Omgevingswet.

Onder de Omgevingswet hebben we straks als gemeente met vier instrumenten te maken. De Omgevingsvisie, het Omgevingsprogramma, het Omgevingsplan en de Omgevingsvergunning. Met twee instrumenten zijn we al volop bezig:

  • De Omgevingsvisie is in december 2021 door de gemeenteraad vastgesteld. In de Omgevingsvisie staat waar de gemeente met de fysieke leefomgeving op de lange termijn naartoe wil: wat zijn ambities, wat willen we beschermen en behouden, wat willen we ontwikkelen, welke keuzes maken we etc.. De Omgevingsvisie geeft de strategie aan.
  • Het Omgevingsprogramma is op de uitvoering gericht en is een brug tussen de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan (daarin staan straks de juridisch-planologische regels, zie uitleg van dit instrument hieronder). Een Omgevingsprogramma kan een sectoraal, gebiedsgericht of themagericht karakter hebben. De gemeente Beuningen heeft gekozen voor een Omgevingsprogramma Woningbouw.

Met de Omgevingswetwil de overheid de regels voor ruimtelijke ontwikkeling makkelijker maken. Tientallen wetten en heel veel regels worden samengevoegd in één wet. Een belangrijk onderdeel van de Omgevingswet is de Omgevingsvisie. Elke gemeente maakt een eigen visie voor de hele gemeente. De Omgevingsvisie gaat over alle beleidsterreinen die met de fysieke leefomgeving te maken hebben. Over natuur, milieu, bouwen, verkeer, vervoer en wonen. Nu staan al die plannen nog in verschillende beleidsdocumenten. Denk aan een structuurvisie, een woonvisie, een mobiliteitsplan,enzovoort.

Wat willen we met de Omgevingswet bereiken?

Daarbij wil de overheid onder andere bereiken:

  • dat de gemeente vertrouwen geeft aan initiatiefnemers en hen meer invloed geeft bij het vormen en uitvoeren van plannen;
  • dat inwoners, bedrijven en organisaties beter begrijpen welke mogelijkheden de wet geeft waardoor ze daar beter gebruik van kunnen maken;
  • dat de gemeente minder regels vooraf stelt en meer met initiatiefnemers samenwerkt;
  • dat procedures sneller gaan zodat plannen sneller kunnen worden uitgevoerd;
  • dat niet in 'hokjes' wordt gedacht maar in samenhang.

Nu nog een bestemmingsplan, straks een omgevingsplan

Nu nog praten we over 'bestemmingsplannen'. In de toekomst hebben we het over 'omgevingsplannen'. Deze plannen zijn ruimer van opzet omdat er meer onderwerpen in worden geregeld. Het is ook de bedoeling dat de omgevingsplannen meer van onderaf tot stand komen. Meer dan nu het geval is, kunnen inwoners, bedrijven en instellingen vooraf meedenken over hoe ze hun eigen leefomgeving inrichten.

Infographic van bestemmingsplan naar omgevingsplan. Uitgeschreven tekst onder infographic.

[Titel] Omgevingswet
[Ondertitel] Van bestemmingsplan naar omgevingsplan

Omgevingsplan
Op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt, hebben alle gemeenten automatisch een omgevingsplan. N.B. Wachten op de wet hoeft niet, er kan al veel! Veel gemeenten zijn nu al aan de slag met (een voorloper van) hun omgevingsplan.

Transitie
Gemeenten staan aan de lat om deze onderdelen te transformeren ...

Omgevingsplan in geest Omgevingswet
... tot een integraal omgevingsplan/

Bron: Omgevingswetportaal.nl | maart 2018

Omgevingsvergunning

Een van de uitgangspunten van de Omgevingswet is dat voor zoveel mogelijk activiteiten in de fysieke leefomgeving algemene regels gelden. Voor een beperkt aantal activiteiten moet een ‘omgevingsvergunning’ worden aangevraagd. Als een activiteit niet is toegestaan op basis van de regels in het Omgevingsplan, kunt u een vergunningsaanvraag indienen om de zogenaamde ‘buitenplanse omgevingsactiviteit’ mogelijk te maken. De gemeente weegt dan af of kan worden afgeweken van het Omgevingsplan. Het afwegingskader wordt onder andere gevormd door de Omgevingsvisie. De omgevingsvergunning kunt u straks digitaal aanvragen. En de tijd die de gemeente of een andere overheid nodig heeft om een aanvraag te behandelen wordt in vele gevallen korter. U weet dus vaak eerder of u de vergunning krijgt. Zelf een initiatief starten wordt makkelijker. 

Wat zijn de voordelen voor u?

  • U hoeft in de toekomst nog maar 1 vergunning (digitaal) aan te vragen, bij 1 loket;
  • De gemeente of een andere overheid behandelt de aanvraag;
  • De tijd die dit kost wordt veel korter;
  • U kunt als inwoner en/of ondernemer makkelijker zelf initiatieven starten.

Infographic minder regels en meer ruimte voor initiatieven met de omgevingswet. Uitgeschreven tekst onder infographic

[Titel] Omgevingswet
[Ondertitel] Minder regels en meer ruimte voor initiatieven

De Omgevingswet bestaatuit een vernieuwend stelsel van instrumenten die allemaal met elkaar samenhangen. Het omgevingsrecht moet inzichtelijk, voorspelbaar en makkelijk in het gebruik zijn. In beleid, besluitvorming en regelgeving moet er samenhang zijn. De overheid moet zich actief en flexibel opstellen en de besluitvorming over projecten in de leefomgeving moet sneller en beter.

Algemene regels
Als er regels over activiteiten gesteld moeten worden, dan gebeurt dat bij voorkeur decentraal. De regels kunnen zo beter worden afgestemd op de locatie of de specifieke situatie. Als het Rijk regels stelt voor activiteiten, dan zijn dat bij voorkeur alleen algemene regels, zodat de initiatiefnemer zonder voorafgaande toestemming aan de slag kan.

Vergunningen
Als je voor een of meer activiteiten een vergunning nodig moet aanvragen, kan dat via één loket: het Omgevingsloket.

Bron: Omgevingswetportaal | december 2017

Meer weten?

Kijk op het omgevingswetportaal Daar staan animaties, uitleg en de laatste ontwikkelingen van de Omgevingswet.