INVASIEVE EXOTEN
Invasieve exoten is een verzamelnaam voor planten en dieren, die oorspronkelijk niet in Nederland thuishoren en zich hier inmiddels goed weten te handhaven. Bij gebrek aan natuurlijke vijanden zelfs zo goed dat dat ten koste gaat van de natuurlijke leefsituatie van inheemse soorten.
Voor het voortbestaan van de in onze omgeving voorkomende planten en dieren is het noodzakelijk het bestaande evenwicht te beschermen.
Een aantal voorbeelden kennen we allemaal: de Aziatische (Japanse) duizendknoop,de rode Amerikaanse rivierkreeft, de Amerikaanse vogelkers, de Amerikaanse eik, de halsbandparkiet, de reuzenberenklauw, de muskusrat. Er zijn er veel.
De schade wisselt per plant of dier:
zo heeft de Japanse duizendknoop enorme wortelstokken en groeit tussen de boomwortels en andere planten door en verdringt daardoor de inheemse planten.
De Alsem Ambrosia geeft overlast voor hooikoortspatiënten,
de Amerikaanse eik verdringt de inheemse bomen,
de rode Amerikaanse rivierkreeft maakt de slootwand kapot,
het sap van de Reuzenberenklauw geeft ernstige blaren en brandwonden aan mensen en honden als zij in aanraking komen met het sap in combinatie met zonlicht. Als je het in je ogen krijgt kun je blind worden.
De Reuzenberenklauw staat op de lijst van de Europese Unie en mag niet meer verhandeld worden, maar moet verwijderd worden van openbare terreinen. Particulieren, die deze (mooie) plant in de tuin hebben staan zijn verplicht er voor te zorgen dat het zaad niet meer verspreid wordt.
In 2018 werd het initiatief genomen om een exotenbrigade op te richten. Inwoners van Zeist zijn actief aan de slag gegaan om deze invasieve exoten een halt toe te roepen. Er wordt daarbij nauw samengewerkt met de gemeente, maar ook met het Utrechts Landschap en particuliere organisaties.
In 2019 heeft de gemeente op veel plaatsen reuzenberenklauw gemaaid om zo het risico op brandwondengevaar te verminderen. Leden van de exotenbrigade brachten de locaties in kaart. Tijdens het Herfsttijdfestival op de Boswerf werd voorlichting gegeven aan het publiek: welke maatregelen kun je zelf nemen om verdere verspreiding te voorkomen. Inmiddels ligt er een plan van aanpak dat in 2020 uitvoering krijgt. Er is gekozen voor afgraven en uitputten van b.v. de Japanse duizendknoop, in plaats van omstreden chemische middelen als het glyfosaat te gebruiken. Aannemers gaan, in opdracht van de gemeente, de Japanse duizendknoop aanpakken zonder giftige bestrijdingsmiddelen. De exotenbrigade inspecteert de afgegraven plekken en verwijdert daar evt. nieuw opkomende plantjes. Zo put je de plant uit waarna hij verdwijnt.
Afgelopen 4 jaren werkte de exotenbrigade (6 man) 8 maanden per jaar 1 dagdeel in de week alleen al aan het verwijderen van de reuzenberenklauw in de gemeente Zeist en het resultaat is duidelijk: ze zijn in Zeist bijna niet meer te vinden.
Ook helpt de Exotenbrigade bij de informatievoorziening. Het is belangrijk dat inwoners weten wat zij kunnen doen. Daarnaast kijken wij naar nieuwe initiatieven om deze schadelijke exoten aan te pakken.
Inwoners kunnen enorm helpen door de Japanse duizendknoop uit de tuin te verwijderen. Dit moet zorgvuldig gebeuren. Het afval moet in de grijze container afgevoerd worden. Kleine onderdeeltjes van de plant geven al weer een nieuwe plant en zo'n onderdeeltje neemt je zonder erg b.v. in het profiel van een laars of (tuin-)schoen mee naar een nieuwe locatie. Wees hierop bedacht! Er is een landelijk protocol met strenge regels rondom de Japanse duizendknoop.
Als je een nieuwe locatie van de Japanse Duizendknoop ziet: geef dat s.v.p. door aan de gemeente.
Ga zorgvuldig om met dieren die niet langer gewenst zijn zoals vissen en amfibieën. Gooi de inhoud van je aquarium of terrarium niet in de sloot maar zoek een goede oplossing, bij voorbeeld het vissenasiel.
Met z'n allen kunnen we weer naar een mooie inheemse flora en fauna streven.