Enkele feiten over afvalscheiden

Regelmatig horen we de suggestie dat nascheiding (door machines) betere scheidingsresultaten oplevert dan voorscheiding (door inwoners). Dat is in sommige gevallen wél, maar in de meeste gevallen niet realistisch. Een toelichting daarop:

•  Alle deskundigen zijn het er wel over eens dat groente-, fruit- en tuinafval, papier, glas, grofvuil en textiel zeker beter vooraf door de inwoners gescheiden kunnen worden. Als je alles bij elkaar gooit, is goed scheiden achteraf, onmogelijk.

• Bij plastic, metaal en drankverpakkingen (pmd) ligt het wat   ingewikkelder. We weten dat bewoners van hoogbouw weinig ruimte hebben om afval te scheiden en dat zien we terug in de afvalscheidingsresultaten. Daarom is voor hoogbouw nascheiden in een aantal gevallen een betere oplossing dan vooraf scheiden door bewoners. Bij woningen met een eigen tuin levert vóóraf scheiden door bewoners juist weer meer pmd op. Vooraf scheiden levert overigens bijna altijd schóner pmd op.

•  In Nederland zijn er nog weinig bedrijven die pmd uit restafval kunnen halen. De grootste bedrijven die dat bieden, doen dat voor de grote stedelijke gebieden (denk aan Rotterdam, Capelle aan den IJssel, Barendrecht). Deze steden hebben veel hoogbouw, en bij hoogbouw kan nascheiding interessant zijn. Voor heel veel andere gemeenten is dus geen nascheidingscapaciteit beschikbaar.

•  Er spelen nog méér factoren, zoals kosten en lopende contracten, die het vraagstuk nóg ingewikkelder maken.

 Zeist werkt samen met 25 andere gemeenten rond afvalverwerking. We houden samen goed in de gaten wat de ontwikkelingen zijn rond nascheiding. Hoe ontwikkelt de techniek zich? Hoe ontwikkelt het aanbod van nascheiding zich? Maar alles afwegend, ziet het college voorlopig het vooraf scheiden van afval door inwoners als de enige reële optie voor Zeist.

Alles wat u gescheiden inlevert en door de gemeente wordt opgehaald, blijft gescheiden. De ingezamelde materialen worden waar mogelijk opnieuw benut. Dit levert veel voordeel op voor het milieu. Daarnaast verlaagt recycling de kosten van afvalinzameling en -verwerking. We zouden wel gek zijn om die kostbare grondstoffen weer bij elkaar te gooien in plaats van opnieuw te gebruiken. Dat zou een dure grap worden - voor de gemeente, en dus ook voor u. In deze clip ziet u hoe bijvoorbeeld plastic wordt verwerkt.

Waar komt het idee dat alles op één hoop gaat, dan vandaan? Als ingezameld materiaal slecht is gescheiden, kan het niet altijd goed gerecycled worden. Als er bijvoorbeeld veel restafval bij het groente, fruit- en tuinafval (GFT) of plastic is gedaan, gaat de betreffende lading helaas alsnog naar het restafval en wordt het verbrand.

In een jaar tijd gooit u thuis veel meer weg dan u misschien door heeft: gemiddeld bijna 500 kilogram per persoon per jaar. Alle Nederlandse huishoudens bij elkaar zijn jaarlijks goed voor zo’n 8,4 miljard kilo afval, waarvan inmiddels ongeveer 50% al gescheiden wordt ingeleverd.

Niet alleen thuis, maar ook op kantoor, station of sportvereniging produceren we veel afval. Het scheiden van ook dit afval levert grote milieuwinst op. Met elkaar kunnen we dus een enorm verschil maken.

Misschien denkt u, “Ik kan nu wel m'n best gaan doen, maar de 'grote jongens' hebben veel meer afval dan ik, en als zij er een potje van maken dan heeft mijn afval scheiden alsnog nauwelijks zin.” Dan hebben we goed nieuws: zonder dat u daar iets van merkt, hebben enkele sectoren die veel afval produceren de zaken al goed voor elkaar. In de bouw wordt 92% van het afval gerecycled, in de industrie 80%, en in de landbouw 93%. Nu de huishoudens en handel, diensten en overheid nog -  waar bijvoorbeeld kantines, kantoren en horeca onder vallen.

Afvalinzameling is begonnen als dienst om gezondheids- en milieuproblemen te voorkomen: het afval moest van de straat. In de huidige tijd is recycling ook een belangrijk motief geworden. Door ons afval goed te scheiden en alle bruikbare materialen te recyclen gaan we verantwoordelijk om met schaarse grondstoffen. Dit levert grote milieuwinst op.

Maar ook als we alleen naar financiële winst kijken: waardevolle grondstoffen verbranden, dát is pas geldverspilling. Materialen als papier, textiel, glas en metaal hebben waarde. Van groente-, fruit- en tuinafval (GFT) wordt compost gemaakt en het levert biogas en warmte op. Dit is dus minder duur dan wanneer GFT wordt verbrand. Bij plastic is het een uitdaging om de kwaliteit van het ingezamelde plastic nog meer te verbeteren zodat het na recycling meer waard wordt. Daar wordt hard aan gewerkt. Het bedrijfsleven helpt gemeenten, zolang dat nodig is, het recyclen van o.a. plastic te financieren.

Het is ook goed te weten dat de gemeente flink moet betalen voor niet-gescheiden afval (restafval). We betalen voor het laten verbranden van restafval bij AVR, én we betalen belasting aan de Rijksoverheid voor elke ton restafval die we laten verbranden. De komende jaren zullen die beide kosten flink omhoog gaan, en al die kosten ziet u terug in de hoogte van de afvalstoffenheffing. Dus het is in ieders belang om de hoeveelheid restafval zo klein mogelijk te laten zijn.

Door goed te scheiden (alles in de juiste container) wordt de kwaliteit van de ingezamelde materialen zo hoog mogelijk. De ene afvalstroom levert meer op dan de andere, dat is waar. Maar gemeenten waar bewoners het beste hun afval scheiden, betalen de laagste afvalstoffenheffing.