Eikenprocessierupsen zitten alleen op eikenbomen. U herkent ze aan de opvallende nesten op de stammen of dikkere takken. U kunt ze ook zien als ze in processie op zoek gaan naar voedsel. U ziet dan een lint van rupsen over de boomstam kruipen.

Raak de rupsen of nesten niet aan als u ze tegenkomt. Ook de rupsrestanten en nesten uit vorige jaren niet. 'Oude' brandharen blijven meer dan vijf jaar schadelijk.

Er zijn verschillende manieren om de nesten van de rups te verwijderen:

Nesten wegzuigen

In de eerste periode lopen de rupsen ’s nachts in de boom om te eten. Dan zuigen we de nesten weg tot 4 meter hoog en voeren ze af. Als er hoger in de boom nog veel rupsen zitten, komen we hier later voor terug. Dit is de meest veilige methode waarbij geen haartjes vrijkomen. In 2019 is met een ploeg gewerkt om de nesten weg te zuigen. In de zomer van 2020 zet de gemeente 2 ploegen in. De eerste ploeg start met het wegzuigen van locaties met een laag risico en wordt de eerste weken continue ingezet. De tweede ploeg wordt ingezet en concentreert zich op meldingen met een hoog risico. Op deze manier wordt de reactietijd voor belangrijke plekken verkort en wordt er efficiënter gewerkt.

Biologisch bestrijdingsmiddel

In 2019 is op een aantal plekken preventief het biologisch bestrijdingsmiddel Xentari gebruikt. Het wordt alleen ingezet op plekken waar geen kwetsbare vlindersoorten leven. Door de bestrijding met dit middel is het aantal nesten aanzienlijk verminderd. Ook waren deze minder groot in omvang. Omdat deze aanpak een positief effect had, wordt deze in 2020 uitgebreid van 4 naar 7 plekken.

Natuurlijke bestrijding

De gemeente zet meer in op natuurlijke vijanden zoals mezen, gaasvliegen en andere insecten. Om deze reden zaait de gemeente op meerdere plekken bloemrijke bermen in, die een goede leefomgeving zijn voor insecten die de rupsen eten. Daarnaast komen er 125 nestkasten om mezen nestgelegenheid te bieden in de buurt van eiken waar de afgelopen jaren veel rupsnesten zijn aangetroffen. Tot slot zet de gemeente gaasvliegen uit op plekken waar deze insecten al een natuurlijke leefomgeving hebben.

We geven prioriteit aan plekken waar veel mensen en kinderen met grote regelmaat komen en lang verblijven zoals:

• Scholen, speeltuinen, kinderdagverblijven, zorgcentra, winkelcentra
• Woningen
• Wegen en fietspaden

Op deze plekken proberen we de nesten binnen 48 uur te verwijderen. Bij andere locaties kan het langer duren voordat we de nesten opruimen.

In de zomermaanden maaien we in Zeist ook de bermen. Op veel locaties is dat geen probleem. Voor de locaties waar eiken staan is dit jaar gekozen om later in het jaar te maaien. Eerst gaan we er voor zorgen dat de bomen die daar staan door de bestrijder zijn behandeld.

U bent zelf verantwoordelijk voor de controle van uw eigen bomen en struiken. Als u de eikenprocessierups signaleert op uw terrein, dan dient u zelf een deskundig bedrijf in te schakelen om de rups te verwijderen.

Voor mens en dier kan de rups een plaag worden, want de brandharen van de rups kunnen gezondheidsklachten veroorzaken. Klachten die kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld jeuk, huiduitslag en irritatie aan ogen of luchtwegen.

• De GGD regio Utrecht geeft informatie over: de klachten, wat te doen bij klachten en hoe u problemen kunt voorkomen.
• De GGD heeft ook een aparte website met alle informatie op een rij over de eikenprocessierups.
• Op het  landelijk Kennisplatform van het ministerie van LNV kunt u ook veel vragen en antwoorden vinden over de processierups.

Bij gezondheidsklachten raden wij u aan contact op te nemen met uw huisarts of GGD regio Utrecht via telefoonnummer 030 8507879 of per e-mail via [email protected]

In Zeist planten we elk jaar verschillende soorten bomen terug, zowel inheems als uitheemse soorten. Een boomsoort is inheems als deze hier van nature voorkomt en een uitheemse soort komt van nature niet in Nederland voor. Dit doen we om voldoende diversiteit te hebben in ons bomenbestand.

Op dit moment hebben veel boomsoorten last van ziektes of plagen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjebloedingsziekte, de essentaksterfte, iepziekte of de massaria ziekte. Als we al deze boomsoorten zouden wegstrepen, blijft er op dit moment een hand vol boomsoorten over die (nu) resistent zijn. De eik is een inheemse boom die van oorsprong in Zeist voorkomt. Deze boomsoort heeft hier een cultuurhistorische waarde en is een beeldbepalende boomsoort in zijn formaat. Eiken zijn bekend om hun rijkdom aan insecten die kunnen voorkomen en daardoor waardevol voor de biodiversiteit. De eik heeft een lange doorlooptijd en heeft buiten de eikenprocessierups geen andere ziektes.

Bij iedere plantlocatie wordt gekeken wat de juiste soort is om aan te planten. Ruimte, grondsoort en locatie is hierbij van belang. Er kan dus gekozen worden voor het aanplanten van eiken.