Nieuwjaarstoespraak 2020

Nieuwjaarsfeest gemeente Zeist, toespraak door burgemeester Koos Janssen, 6 januari 2020, 20.30 uur, Slot Zeist

Weet u nog waar u was? Tijdens de damesvoetbalfinale. Op zondag 7 juli 2019, tegen de Verenigde Staten? De Leeuwinnen hadden er een bloedhete tijd op zitten. Voetballen in meer dan 35, wat zeg ik, 40 graden! Tijdens de finale was het buiten eindelijk een beetje aangenaam. Zat u die middag voor de buis? Oranje tenue uit de kast getrokken? Of bent u naar een café gegaan om samen in die spannende vreugde te delen? Of was u buiten eindelijk de auto aan het wassen en hebt u helemaal niet gekeken?

Dames en heren. Ik durf het zo te zeggen. Ik zat aan de buis gekluisterd. Sprong op bij ieder spannend moment en heb me echt laten overrompelen door het ongelofelijke oranje succes. Want dat was het. Een oranje succes. 2019 was een oranje jaar. Want het maakte wel iets los in Nederland. We leken allemaal een beetje gevangen te zijn door het enthousiasme voor het sprankelende damesvoetbal. Zo’n prestatie maakt iets los.
Het wakkert iets aan. Het is bewondering. En waardering. Het is verwondering. Bij sommigen misschien verbazing. Of zelfs verbijstering! Jeetje, waar ben ik nu in beland? We voelden er allemaal iets anders bij. En dat gevoel ontwikkelde zich. Ik zag het aan de columns en commentaren in de krant. Het werd van zure azijn, excellente wijn.

Waarom vertel ik nou over die oranjekoorts? Omdat ik me iets afvraag. Het is een nieuw verschijnsel. Onze vrouwen, op dat veld, op dat podium. Hoe zitten we daar in? Hoe gaan we om met iets nieuws? Iets onverwachts? Iets verrassends? Zijn we sceptisch en blijven we sceptisch? Of laten we ons verwonderen en gaan we mee in het enthousiasme? Hoe gaan we om met het onbekende? Het onverwachte? Ook tijdens het nieuwe jaar dat voor ons ligt. Daar wil ik het vanavond met u over hebben. Is de enige ruimte die je geeft, dat wat je al kent? Waar je al een mening over hebt? Of laat je meer toe? Laat je ook het onbekende toe? Het onverwachte? Ik hoop dat u zich laat verrassen door dat wat anders is. Wat anders loopt. En ik vertel u waarom.

Het andere. Het onverwachte. Dat kan best spannend zijn. Het leven stelt ons constant voor verrassingen. Je belandt in een lange file en je dag loopt helemaal anders dan verwacht. Je maakt eindelijk die droomreis en het hotel blijkt compleet anders dan op de foto’s. Je verandert van baan en er blijkt op die nieuwe plek een hele andere cultuur te heersen dan je verwachtte. Zelf daarin je weg vinden kan al best een uitdaging zijn. En dan komen we ook nog constant andere mensen tegen. Dat is het leven. Al die verschillende mensen. Op de werkvloer. In de supermarkt. En ook hier, in Slot Zeist, zitten allemaal anderen. Ga straks maar eens op onderzoek uit. Samen mens zijn. Dat is nog ingewikkelder dan zelf mens zijn. Als mensen een beetje hetzelfde zijn als jij, dan gaat het vaak nog wel. Het wordt al lastiger als je niet zoveel met elkaar gemeen hebt. Een andere achtergrond. Een andere opvatting. Andere gebruiken. Jeeh! Hoe ga je dan om met dat andere? Het onbekende? Het nieuwe?

De kunst is, denk ik, dat we bereid blijven te groeien in inzicht. Net zoals ons is gebeurd met de oranje Leeuwinnen. Natuurlijk zijn er mensen die zeggen: ik heb het altijd al geweten! Ik ontmoet ook mensen die zeggen: ik had geen idee, ik heb me aangenaam laten verrassen. En er zijn ook mensen die het hebben meegemaakt, en zeggen: het is niks en het wordt niks. Die heb je ook.

Dat we allemaal anders zijn is goed. Want juist dat andere. Dat hebben we nodig. Het verschil. Dat maakt het leven zo interessant. Verrassend. We hoeven niet allemaal hetzelfde te zijn. Het samen mens zijn begint met erkennen dat we allemaal anders zijn. En dat dat iets met je doet. Misschien inspireert het je. Raak je benieuwd. Het kan ook zijn dat je er zenuwachtig van wordt. Er zorgen over hebt. Of niet goed weet wat je aan moet met dat onbekende. Die gevoelens kunnen er allemaal zijn. En dat mag. Na die emotie komt pas het oordeel. En een oordeel zou meer moeten zijn dan een vooringenomenheid. Het gaat erom, denk ik, dat we onze etiketten, datgene we kennen, niet klakkeloos op iets of iemand plakken.

Laten we openstaan voor dat wat anders is. Een nieuwe buurman. Een nieuwe collega. Een verrassende wending van je dag. Of een onverwacht sportsucces. Dat is wat we te doen hebben. Openstaan voor dat wat anders is. Het binnenlaten. En daarna kijken hoe we samen mens kunnen zijn. Op straat. In de wijk. In onze gemeente. Er strekt zich een nieuw jaar voor ons uit. Een jaar dat vást anders zal lopen dan we nu denken.
Met onverwachte wendingen. Onbekende voorvallen. En ontzettend veel ontmoetingen met mensen die anders zijn. De vraag is: vangt u dat in uw bestaande perspectief? Of staat u open voor een nieuwe ervaring?

Ik hoop. Ik wens. Dat we ons net als afgelopen jaar blijven verwonderen. Over dat wat anders is. Over dat wat anders loopt. En wie weet ontdekt u in al dat vreemde nog iets nieuws bij uzelf. Ik wens u, met elkaar, namens het gemeentebestuur, een gezond en gelukkig nieuw jaar toe, vol verwondering!